PANİK BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ BİREYLERİN ERKEN DÖNEM NESNE İLİŞKİLERİNİN AYRILMA BİREYLEŞME SÜREÇLERİ İLE İLİŞKİSİ

Abstract

Bireylerin erken dönemde (0-3 yaĢ) anne, baba ve diğer bakım verenleriyle kurdukları nesne iliĢkilerinin niteliğinin birçok ruhsal probleme ve ayrılma bireyleĢme süreçlerinde güçlüklere sebep olabildiği düĢünülmektedir. 0-3 yaĢ döneminin aynı zamanda sağlıklı ruhsal geliĢimin temellerinin atıldığı kritik bir evre olduğu da bilinmektedir. Bu araĢtırmanın amacı; panik bozukluğu tanısı almıĢ bireylerin erken dönem nesne iliĢkilerinin ayrılma bireyleĢme süreçleri ile iliĢkisinin incelenmesidir. AraĢtırmada betimsel tarama modeli kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın katılımcıları Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı kriterlerine göre panik bozukluğu tanısı almıĢ 102 hastadır. Katılımcılar 18-49 yaĢ aralığında olup, 67‟si kadın (%65.7) ve 35‟i (%34.3) erkektir. AraĢtırmanın veri toplama araçları; Bell Nesne ĠliĢkileri ve Gerçeği Değerlendirme Ölçeği, Ayrılma BireyleĢme Ölçeği ve araĢtırmacı tarafından hazırlanan Sosyo Demografik Bilgi Formu‟dur. Verilerin analizinde, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi, Bağımsız Örneklemler T Testi Analizi, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Çok DeğiĢkenli Doğrusal Regresyon Analizi uygulanmıĢtır. Korelasyon analizi sonucunda erken dönem nesne iliĢkilerinin yabancılaĢma, güvensiz bağlanma, egosantrizm ve gerçeğin bozulması ile ayrılma bireyleĢme süreçleri arasında yüksek düzeyde pozitif yönlü anlamlı iliĢki bulunmuĢtur. Sosyal yetersizlik, algı belirsizliği, halüsinasyon ve delüzyon alt boyutları ile ayrılma bireyleĢme süreçleri arasında ise orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir iliĢki bulunmuĢtur. Regresyon analizi sonuçları panik bozukluğu tanılı hastaların erken dönem nesne iliĢkilerinin alt boyutları olan güvensiz bağlanma, gerçeğin bozulması ve algı belirsizliğinin ayrılma bireyleĢme süreçlerini pozitif yönlü anlamlı bir Ģekilde yordadığını göstermektedir. Panik bozukluğu tanılı bireylerin ayrılma bireyleĢme süreçlerine dair yaĢadıkları güçlüklerin güvensiz bağlanma vi geliĢtirdikleri erken dönem nesne iliĢkilerinden kaynaklanabildiği de görülmektedir. Bu araĢtırmanın sonuçlarına dayanarak panik bozukluğun sağaltımında psikodinamik psikoterapi ve bağlanma temelli psikoterapi yaklaĢımlarının etkililiğinin araĢtırılması önerilmektedir