GÖÇ ETMİŞ SURİYELİ ÇOCUKLARDA TRAVMA SONRASI STRES EĞİLİMİNİN İNCELENMESİ: İZMİR ÖRNEĞİ

Abstract

Mültecilik ve göç konusunda bir geçiş bölgesi olan ve son yıllarda göç aldığı kadar dünyada en yüksek oranda göç veren ülkelerin başında gelen Türkiye, göç açısından oldukça kritik nitelikte bir ülkedir. Hem hâlihazırda bu durumun yarattığı sorunların anlaşılması hem de gelecekte ortaya çıkaracağı sonuçlar açısından değerlendirilmesi gereken bir olgu olan göçe bağlı olarak ortaya çıkan psikolojik yaşantıların anlaşılması önem arz etmektedir. Bu araştırma göç etmiş çocukların göç öncesinde ve sonraki süreçte yaşadıkları psikolojik problemlerden Travma Sonrası Stres Bozukluğu eğilimini incelemeye odaklanmaktadır. Araştırmanın birinci bölümünde göç olgusuna ilişkin temel kavramlardan mültecilik, sığınmacılık, zorunlu göç kavramları arasındaki ayrımlar üzerinde durularak tarihsel arka planlarından bahsedilmiştir. İkinci bölümde göç olgusu iki boyutlu bir yaklaşımla ele alınmış, bu sosyolojik olgu hem göç eden bireyde ortaya çıkardığı etkiler bağlamında değerlendirilmiş hem de göçmen bireylere ilişkin algılama biçimin psikolojik niteliği ele alınarak, öteki ve yabancı kavramları, göç olgusuyla ilişkili olarak değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde göçün psiko-sosyal boyutları üzerinde durularak çocuklar açısından ortaya çıkardığı psikolojik etkiler bakımından yapılan çalışmalara dair alan araştırması yapılmıştır. Son bölümde ise TSSB’nin göç etmiş çocuklardaki düzeyi üzerine nicel bir araştırma yapılmıştır. Araştırma İzmir ilinde ikamet eden ve hâlihazırda eğitim gören, 10-15 yaş aralığında yer alan, göç ve savaş yaşantıları olan 129 çocuğun TSSB düzeylerinin çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi amacı ile ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında betimsel istatistikler için ortalama, standart sapma, basıklık ve çarpıklık değerlerinden yararlanılmıştır. Gruplar arası ortalama farklarının değerlendirilmesinde ise bağımsız örneklemler için t-Testi ve Tek Yönlü ANOVA kullanılmıştır. Alt gruplarda 30’un altında kişi olduğu

durumlarda, fark istatistikleri için nonparametrik testlerden Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veriler IBM Spss 25 paket programı ile test edilmiştir. Araştırmanın tümünde istatistiksel anlamlılık için. 05 düzeyi alınmıştır. Analiz sonuçlarına göre çocuklar için TSSB sınıflandırılmıştır. Buna göre çocukların %42’sinde orta düzeyde TSSB öne çıkarken %27,9’unda ağır düzeyde TSSB olduğu sonucuna varılmıştır. Bulgular alan yazın doğrultusunda var olan veriler bağlamında tartışılmıştır