SERVİKS KANSERİNİN KÜRATİF TEDAVİSİNDE UYGULANAN VOLÜMETRİK AYARLI ARK TEDAVİSİ VE YOĞUNLUK AYARLI RADYOTERAPİNİN DOZİMETRİK OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI

Abstract

Radyoterapi serviks kanserinde en sık uygulanan tedavi yöntemidir. Serviks anatomik açıdan karmaşık yapılı bir bölgede olduğundan, radyoterapi sırasında çevresindeki dokuların iyice analiz edilip korunması hastanın ikincil kanserlere yakalanma riskini ortadan kaldıracağı için oldukça elzemdir. Yoğunluk ayarlı radyoterapi (IMRT) çok yapraklı kolimatörlerin hareketliliğine sahip olması açısından tümör volümünü geleneksel yöntemlerden daha iyi sarma özelliğine sahiptir. Volümetrik ayarlı ark terapi (VMAT) yoğunluk ayarlı radyoterapinin geliştirilmiş tekniğidir. VMAT tedavi tekniğinde gantri hasta masası etrafında 360 dönebilme özelliğine sahiptir. Bununla birlikte VMAT tedavi tekniği ya da IMRT tedavi tekniği kanser tedavisinde standart tedavi değildir. Hastaya uygun tedavi tekniğinin seçilmesi gerekir. Hastaların yaşı, anatomik özellikleri, hastalığın evresi gibi parametreler uygun tedavi yöntemini seçmek için önemli birer yol gösterici olabilirler. Bu çalışma 30 yaş üzeri ve evreleri bakımından benzer 15 serviks kanserli hasta ile yapılmıştır. Hastalardan CT/BT (bilgisayarlı tomografi) ile görüntü alınmıştır. Alınan görüntüler uzman radyasyon onkologları tarafından klinik hedef hacim (CTV) ve kritik organlar olarak konturlanmıştır. Konturlanan görüntüler tedavi planlama bilgisayarına aktarılmıştır. Hastalara, yedi alan dinamik MLC (7A-DMLC) ve çift ark VMAT (ÇA-VMAT) teknikleri kullanılarak her hastaya özel olarak plan hazırlanmıştır. IMRT ve VMAT tedavi teknikleri ile tasarlanan planların doz- hacim histogramı (DVH) verileri volümetrik olarak alınmıştır ve istatistiksel analiz yapılmıştır. İki yöntem karşılaştırılması için p<0.05 anlamlılıkta non-parametrik testler kullanılmıştır. vi Elde edilen veriler ile yapılan analizler sonucunda kritik organlar olan mesane, rektum, bağırsak, sol femur, sağ femur ve hedef hacim olan PTV volümleri için IMRT tedavi tekniği ve VMAT tedavi tekniği arasında p<0.05 anlamlılığında fark bulunmamıştır. Bununla birlikte VMAT tedavi tekniği yüksek dozlarda kritik organları görece olarak daha iyi korumuştur. PTV volümlerine ait konformalite indeksi, homojenite indeksi ve monitör ünite değeri hesaplanarak analiz edilmiştir. İki teknik için ayrı ayrı hesaplanan CI ve HI arasında anlamlı fark bulunmamıştır. MU değeri p<0.05 anlamlılıkla karşılaştırılış ve IMRT ve VMAT tedavi teknikleri arsında anlamlı fark bulunmuştur. Sonuç olarak; Serviks kanserli hastalar için oluşturulan tedavide, hastanın uygunluğuna göre IMRT ya da VMAT tedavi tekniklerinden birinin seçilmesinde sakınca yoktur. Bunula birlikte aralarında anlamlı fark çıkmamasına rağmen VMAT tekniğinin kritik organları IMRT tekniğine göre daha az doza maruz bıraktığı gözlemlenmiştir. Daha az MU değeri ve daha hızlı tedavinin avantajları da düşünüldüğünde, VMAT tedavi tekniği rahim ağzı kanseri için daha uygun bir seçimdir.