SAĞLIK HARCAMALARI ĠLE MAKROEKONOMĠK GÖSTERGELERĠN TOPSĠS YÖNTEMĠ ĠLE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ TÜRKĠYE VE SEÇĠLMĠġ ÜLKELER

Abstract

Sağlığı etkileyen en temel unsurlar sağlık sistemleri ve özellikleri olarak bilinmektedir. Sağlık durumlarının ve sağlık sistemleri performanslarının ölçülebilmesi için bunun yanında ülkeler arası sağlık durumu ve sağlık performansı kıyaslaması yapılabilmesi için sağlık göstergeleri kullanılmaktadır. ÇalıĢmanın amacı kırılgan beĢli gurundaki ülkelerin sağlık göstergeleri verileri kullanarak en iyi performanstan en kötü performansa göre sıralanmasıdır ve bu sıralamada Türkiye‟nin yerini bulmaktır. Buna göre de bahsi geçen ülkelerin durumuna göre karar vericilere yol göstermektir. Bu çalıĢma, kırılgan beĢli grubunda yer alan ülkelerin, 2015-2019 yılları arasında sağlık göstergelerinden yararlanılarak yapılan sıralamayı kapsamakta olup TOPSIS yani Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution yöntemi ile oluĢturulmuĢtur. Problemin incelenmesi sırasında yararlanılacak sağlık göstergeleri, değerlendirme ölçütleri olarak kabul edilmiĢ ve karar sorununu olumlu Ģekilde temsil edebilecek düzeyde ve bu ülkeler içerisinde göstergeleri meydana çıkarabilecek kapsamdaki verilerden üretilmiĢtir. KiĢi baĢı düĢen sağlık harcaması (ABD doları), doğurganlık oranı, bebek ölüm hızı (Ölümler/1000 canlı doğum), bin kiĢiye düĢen yatak sayısı, bin kiĢiye düĢen hemĢire sayısı, bin kiĢiye düĢen doktor sayısı, doğuĢta beklenen yaĢam süresi ve 65 yaĢında yaĢam beklentisi gibi değiĢkenler bu çalıĢmada sağlık göstergeleri olarak ele alınmıĢ ve incelenmiĢtir. Bu çalıĢmanın sonucunda değerlendirilen sağlık göstergeleri kapsamında kırılgan beĢli gurubunda yer alan ülkelerin sıralanması Ģu Ģekilde olmuĢtur: Brezilya, Türkiye, Güney Afrika, Hindistan ve Endonezya‟dır. Yapılan çalıĢmanın belirtilen ülkelerin sağlık politikaları ve stratejilerinin planlanıp hayata geçirilebilmesi açısından sürece olumlu anlamda katkı sağlaması ön görülmektedir.