Özet:
1939-1946 yılları arasında bütün dünya ülkeleri evrensel ve topyekûn bir
savaşın etkisi altında kaldılar. O dönem dünyasında yaşayan yaklaşık 2.500
milyon insandan savaş dışı kalmış yüz milyon insan bulmak bile müm kün değildir. İnsanlığın büyük çoğunluğunun savaşa katıldığı bir dönemde
Türkiye savaş dışı kalabilen nadir ülkelerden biri oldu. Fakat Türkiye dâhil
bütün savaş dışı kalan ülkeler de kendilerini savaşın getirdiği ekonomik
ve sosyal sıkıntılardan kurtaramadılar. Bu dönemde savaşa giren ya da
girmeyen bütün uluslar milli kaynaklarını savaşın emrine vermek zorun da kalmışlar ve insan, makine, hammadde imkânlarını savaş için seferber
etmişlerdir. Ne kadar ilginçtir ki bu savaş yıllarında Türkiye’de bir oku ma-yazma seferberliği yürütülmüştür. Köy enstitüleri kurulmuş, Alman ya’da Nazizmin baskısından kaçan birçok bilim adamının ülkemize davet
edilmesi Türk kültür ve eğitimi alanında yeni ufukların açılmasına neden
olmuştur.
