Abstract:
Terörizm, toplumların istikrarına zarar veren, sivil halka korku salan şiddet
eylemleridir. Bu tez çalışmasında tanımı yapılan fakat kimin terörist olduğunun
üzerine uzlaşı sağlanamayan terörizm, terörist ve özgürlük savaşçısı kavramları
ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesinde analiz edilmiştir. “ABD ve Avrupa Birliği
Kapsamında Terörist ve Özgürlük Savaşçısı Kavramlarının Leyla HALİD ve Nelson
MANDELA Örneği Üzerinden İncelenmesi” başlıklı tez çalışması üç ana bölümden
oluşmaktadır: İlk bölümde; terörizm tanımına yönelik farklı bakış açılarına yer
verilmiş, özgürlük savaşçısı ile teröristin arasındaki farka kullandıkları şiddetin
meşruluğuna değinilmiştir. İkinci bölümde, Nelson Mandela’nın hayatı ve Güney
Afrika Cumhuriyeti’ndeki ırk ayrımın tarihsel süreci ele alınmıştır. Irk ayrımının
kurumsallaştığı yıllar ve siyah direniş hareketlerinin mücadelesine yer verilen ikinci
bölümde, Mandela’nın şiddete başvurma nedenleri ve Apartheid rejiminin son
bulmasındaki stratejileri analiz edilmiştir. Tez çalışmasının üçüncü bölümünde,
Filistinli hava korsanı Leyla Halid’in hay4atına ve direniş mücadelesine
değinilmiştir. Bu bağlamda Filistin–İsrail sorununun arka planı incelenmiş ve Filistin
direnişine giden sebepler tarihsel süreç içerisinde ele alınmıştır. Mandela ve Halid
son bölümde Tarihsel süreçlerin yanı sıra ABD ve AB’nin terörizm yaklaşımları
çerçevesinde değerlendirilmiştir. Yapılan araştırmaya göre; ABD ve AB’nin terörizm
tanımı kapsamında ele alınan Mandela ve Halid’in terörist kabul edilme(me)si; ABD
ve AB’nin terörist tanımlarının yanında bu direnişçilerin bulunduğu bölgelerdeki
ABD ve AB çıkarları da etkili olmuştur. Mandela ve Halid’in başvurduğu eylemler,
Frantz Fanon’un şiddetin meşruluğu kavramı bağlamında ele alınmış ve hangi
durumlarda şiddetin meşru kabul edilebileceği değerlendirilmiştir
