Abstract:
Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde romantik ilişkilere dair bilişsel
süreçler, bağlanma özellikleri ile içselleştirme sorunlarının ilişkisinin incelenmesi
amaçlanmaktadır. Araştırma kesitsel nitelikli bir araştırmadır. İstanbul’da üniversite
okuyan 18-35 yaş arası 301 kadın (% 70), 129 erkek (% 30) öğrenci üzerinde
gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara, “Demografik Bilgi Formu” , “Romantik İlişkilerde
Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği (RAİNO)”, “Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri
2 (YİYE-2) ve “Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçeği (DASS21)” uygulanmıştır.
Verilerin analizinde, Bağımsız Örneklemler T Testi Analizi, Pearson Momentler
Çarpımı Korelasyon Analizi, Çok Değişkenli Doğrusal Regresyon Analizi ve
Mediasyon Analizi kullanılmıştır. İstatistiksel analizler SPSS 21 programı ile
yapılmıştır ve anlamlılık değeri p<.05 ve p<.01 olarak belirlenmiştir. Araştırma
sonucunda kadın katılımcıların stres puanlarının erkek katılımcılardan anlamlı ölçüde
yüksek olduğu bulunmuştur. DASS21 depresyon, anksiyete ve stres alt boyutları ile
YİYE-2 kaygılı ve kaçıngan bağlanma ve RAİNO alt ölçekleri arasında pozitif yönde
anlamlı korelasyonlar bulunmuştur. Regresyon analizi sonuçlarına göre kaygılı
bağlanma ile aşırı beklenti akılcı olmayan inanç puanlarının anksiyete puanları
üzerine anlamlı yordayıcı etkisi bulunmaktadır. Kaygılı bağlanma düzeyinin,
depresyon ve stres puanlarını anlamlı ölçüde yordadığı görülmektedir. Yapılan
Mediasyon analizi sonuçlarına göre kaygılı bağlanma ve anksiyete ilişkisinde aşırı
beklenti akılcı olmayan inancının aracı değişken rolü oynadığı görülmektedir. Genç
erişkinlerde güvensiz bağlanma tarzı ve romantik ilişkilerde bilişsel hataların ele
alınmasının içselleştirme sorunlarının tedavisinde başarıyı artıracağı
düşünülmektedir.
