Abstract:
Örgütlerde insan faktörü önemli bir yer tutmaktadır. Örgütsel amaçların ve
hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için örgüt çalışanlarının bu doğrultuda
yönlendirilmeleri ve motive edilmeleri gerekmektedir. Örgütlerde bunu
başarabilecek olanlar ise liderlerdir. Liderlik tarzları ile çalışanlar örgütsel amaç ve
hedefleri gerçekleştirmek üzere harekete geçirilebilirler. Örgüt çalışanlarının sahip
oldukları psikolojik sermayeleri de örgütteki liderlik tarzından etkilenebilmektedir.
Örgütler, öz yeterlilikleri yüksek, daha iyimser, daha umutlu, daha dirençli,
daha etkili gibi pozitif psikolojik düzeyleri yüksek çalışanlara sahip olurlarsa,
zorluklarla baş edebilecek, dinamik rekabet ortamlarında ayakta kalabilecek ve
rekabet üstünlüğü sağlayabileceklerdir. Çalışanların pozitif psikolojik durumlarının
sağlaması ve geliştirmesinde de liderlik tarzlarının önemli bir yeri bulunmaktadır.
Bu araştırmada, ilk önce araştırmaya katılanların liderlik tarzlarıyla ve
psikolojik sermaye düzeyleriyle ilgili bilgiler elde edilecek, sonrasında cinsiyet,
medeni durum, çocuk durumu, yaş, eğitim durumu, meslek grubu, aylık gelir ve
meslekteki çalışma süresi gibi kontrol değişkenleri bakımından istatistiki olarak
anlamlı bir farklılık olup olmadığı tespit edilmeye çalışılacaktır. Bunlarla birlikte
farklı liderlik tarzlarının psikolojik sermaye düzeyine etkisi araştırılacaktır.
Araştırmanın örneklemini İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’nde yönetici, büro
personeli, saha personelleri, odacı, memur, sözleşmeli, işçi ve taşeron firma gibi
farklı statülerde hizmet veren 203 çalışan oluşturmaktadır. Online olarak (Whatsapp,
kurumsal ve kişisel e-posta hesapları) daha fazla paylaşımda bulunulmasına rağmen
geri dönüşler az olduğundan; elden teslim yöntemiyle gönüllü olan çalışanlara
ulaşılmıştır. Ayrıca bu çalışma, Covid-19 salgın dönemine denk geldiğinden İstanbul
Büyük Şehir Belediyesi esnek ve dönüşümlü çalışma sitemine geçmiş, personel
sayısı bürolarda Yüzde 70 ‘e yakın bir azalma olmuştur. Esnek çalışma sistemi
v
dışında Kronik hastalar, Hamile kadınlar ve küçük çocuğu olan kadınlar idari izinli
sayıldığı için bunlara ulaşılamamıştır. Sonuç olarak Literatürle uyumlu olan bu
çalışmada elde edilen bulgulara göre; demokratik liderliğin, serbest bırakıcı
liderliğin, dönüşümcü liderliğin ve etkileşimci liderliğin psikolojik sermayeyi pozitif
yönde yordadığı, Otokratik liderliğin ise negatif yönde yordadığı saptanmıştır.
Çalışanların psikolojik sermaye düzeylerinin, medeni durum, yaş, eğitim durumu ve
meslek grubu gibi demografik özelliklere göre farklılık gösterdiği görülmüştür.
Çalışanların liderlik tarzlarına dair algılarının da cinsiyet, medeni durum, çocuk
sayısı ve meslek grubu gibi demografik özelliklerine göre farklılık gösterdiği
görülmüştür
