Özet:
Bu tezde; öğretmenlerin tercih ettikleri liderlik stilleri ve bu tercihlerin bazı
değişkenlere göre karşılaştırılması yapılmıştır. Tez; üç ana bölümden
oluşturulmuştur. İlk bölümde tezin problem durumuna, araştırmanın amacına ve
önemine, sınırlılıklar ve sayıltılara yer verilmiştir. İkinci bölümde tezin kuramsal
çerçevesi literatür aracılığıyla oluşturulmuştur. Üçüncü bölümde araştırmanın
yöntemine yer verilmiştir. Araştırmanın sonunda araştırma sonuçlarına yer verilerek,
bu sonuçlar dikkate alınarak okul müdürlerine ve konuyla ilgili araştırma
yapacaklara önerilerde bulunulmuştur.
Bu tezin konusunu; öğretmenlerin tercih ettikleri liderlik stilleri ve bu tercihlerin bazı
değişkenlere göre karşılaştırılması oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı, tanımlanmış
liderlik stillerine göre çalışmak istedikleri liderlik tipini ve öğretmenlerin çalıştıkları
okullardaki yöneticilerinin liderlik stillerine ilişkin algılarını belirleyerek, bazı
değişkenlere göre algı farklılıklarını belirlemektir. Bu amaçla araştırmada nitel ve
nicel olmak üzere iki yöntem kullanılmıştır. Nitel yöntemde öğretmenlere önceden
tanımlanmış dört tip lider ve okul verilmiş ve bu okullardan hangisinde ve hangi
müdürle çalışmak istediklerini ve en az üç en fazla beş gerekçe yazmaları istenmiştir.
Tanımlanmış durumlarda dönüşümcü, etkileşimci, serbest bırakıcı ve klasik liderlerin
bir durum karşısında olası davranışlarını içeren metinler sunulmuştur. Öğretmenlere
sadece A, B, C ve D okulları şeklinde metinler iletilmiş, hangi okuldaki müdürün
hangi liderlik stiline sahip olduğu bilgisi verilmemiştir. Nicel araştırma yönteminde
ise öğretmenlere 41 ifadeden oluşan liderlik stili ölçeği uygulanmıştır. Bu ölçekte de
dönüşümcü liderlik, etkileşimci liderlik, serbest bırakıcı liderlik ve klasik liderlik
viii
olmak üzere dört tip lider tipi belirlenmiştir. Araştırma devlet ya da özel liselerde
görev yapan 208 öğretmenle yürütülmüştür.
Araştırma sonuçlarına göre; tanımlanmış durumlara göre öğretmenlerin en fazla
dönüşümcü liderle çalışmak istedikleri, bunu sırasıyla etkileşimci, klasik ve serbest
bırakıcı liderin izlediği belirlenmiştir. Ölçekle edilen verilere göre ise öğretmenlerin
çalıştıkları okul müdürlerini en fazla dönüşümcü lider olarak algıladıkları
belirlenmiştir. Bunu sırasıyla serbest bırakıcı, etkileşimci ve klasik liderin izlediği
belirlenmiştir.
Sonuç itibariyle; öğretmenler klasik liderlerde en fazla çözüm odaklı yaklaşımı,
dönüşümcü liderde iş birliği sağlamayı, etkileşimci liderde ödül ve takdir sunmayı ve
serbest bırakıcı liderde problem karşısında çözüm üretememesi halinde lideri
sorumlu bulmama görüşünü benimsemektedirler. Öğretmenlerin ağırlıklı olarak
dönüşümcü lider özelliğine sahip okul müdürleriyle çalışmak istedikleri ve
çalıştıkları okul müdürlerini de dönüşümcü lider olarak algıladıkları belirlenmiştir.
Serbest bırakıcı lider özelliğine sahip müdürle çalışma isteği çok düşüktür
