Abstract:
Bu çalışmada, Türk Tiyatrosunda grotesk sahneleme biçimi araştırılarak, 2010 yılı
sonrası İstanbul Şehir Tiyatroları yapımı Şark Dişçisi, Pangar Tiyatro yapımı Kozalar
ve Bakırköy Belediye Tiyatroları yapımı Seni Seviyorum Türkiye, sahneleme
örnekleri incelenmiştir.
Öncelikle oyun, ritüel ve karnaval olguları, gülme ve komedi kavramları, buna bağlı
olarak da grotesk ele alınmış, tüm bu kavramlar eşiksellikle ilişkilendirilmiştir. Her
biri tablolarla açıklanan kavramların ardından, örnek oluşturan söz konusu
oyunlardaki grotesk ve karnavalesk ögeler, Bahtin’in ve Kayser’in bakışına göre
sınıflandırılarak tablo haline getirilmiştir. Bu örnekler doğrultusunda Sevim Burak
‘ın Sahibinin Sesi oyununa grotesk bir sahneleme önerisi oluşturulmuştur. Metinsel
anlamda da karnavalesk ögeleri barındıran oyunun sahneleme önerisinde de Bahtin
ve Kayser in grotesk tanımlarına uygun imgeler tablo olarak gösterilmiş ve Türk
tiyatrosunda grotesk sahnelemelerde ağırlıklı olarak karnavalesk ögelerin kullanıldığı
ispatlanmaya çalışılmıştır.
Sonuç; olarak Türk tiyatrosunda grotesk sahneleme biçiminin günümüzde
karnavalesk ögeler içermesinin yanı sıra groteskin çağa ve kültüre göre değişkenlik
gösteren norm dışılık ve aykırılık içeren, hayal gücünden beslenen bir biçim
olmasından ötürü, sahnlemelerde kullanılan imgelerin de döneme ve kültüre göre
değişkenlik göstermesinin kaçınılmaz olduğu çıkarımına varılmıştır.