Özet:
Çocukluk çağında karşılaşılan travma durumlarının yetişkinlik dönemindeki etkileri
psikoloji araştırmaları için önemli bir konudur. Çocukluk dönemindeki olumsuz
deneyimler, bireylerin fiziksel, zihinsel ve ruhsal yapısını etkileyebilmektedir. Bu
yaşantıların etkileyebileceği önemli unsurlardan olan düşünce yapıları, birçok kişi
tarafından deneyimlenen istemsiz düşünceler ve bunlarla beş etme yöntemleri
çocukluk çağı travma durumlarında farklılıklar gösterebilir. Bu çalışma yetişkinlerin,
çocukluk döneminde karşılaştıkları travmatik yaşantılar ile istemsiz düşüncelerini
kontrol ederken kullandıkları baş etme yöntemlerinin ilişkisini incelemek amacıyla
yapılmıştır. Araştırmaya Samsun ilinde ikamet eden 20-49 yaşları arasında 268 kadın,
169 erkek olmak üzere n=437 yetişkin birey katılmıştır. Örnekleme metodu olarak
uygun kazara örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada kapsamında
katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Düşünce Kontrol Ölçeği (Yorulmaz ve
Gençöz, 2008) ve Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (Şar ve ark., 2012) uygulanarak
veriler elde edilmiştir. Verilerin analizinde; Frekans, Yüzde, Basit Doğrusal
Regresyon analizi, Pearson Momentler Çarpımı korelasyon analizi, Durbin Watson
testi, t Testi, Dunnet T3 Post Hoc testi, LSD Post Hoc testi, Tek Yönlü Varyans analizi,
Kruskal Wallis H testi ve Cronbach Alfa analizi kullanılmış ve bu analizler SPSS 22.00
istatistik paket programı ile yapılmıştır. Çalışmada çocukluk çağı travma toplam
puanı, fiziksel istismar, duygusal istismar, cinsel istismar, duygusal ihmal ve fiziksel
ihmal alt ölçek puanları ile dikkat dağıtma, sosyal kontrol ve yeniden değerlendirme
düşünce kontrol stratejileri arasında negatif yönde, endişelenme ve kendini
cezalandırma düşünce kontrol stratejileri arasında anlamlı pozitif yönlü ilişkiler tespit
edilmiştir. Sosyodemografik değişkenler ile çocukluk çağı travmaları arasında ve
düşünce kontrol stratejileri arasında da anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca
çocukluk çağı travma puanı yüksek kişilerin sosyodemografik değişkenlere göre
düşünce kontrol stratejilerinin birbirlerinden farklılaştığı tespit edilmiştir. Çalışmanın
sonucunda çocukluk çağı travmaları ile düşünce kontrol stratejilerinin arasında ilişki
olduğu, çocukluk çağı travma puanları yüksek olan kişilerin işlevsel olmayan düşünce
kontrol stratejilerini daha fazla kullandıkları görülmüştür.