Özet:
Bu çalışmada ortopedik engelli bireylerin otomatik düşünceler ve toplumsal cinsiyet rol algıları araştırılmıştır. Toplumsal cinsiyet rollerine yönelik algının otomatik düşünceler üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun yanı sıra, sosyodemografik faktörler açısından toplumsal cinsiyet rolü algısı ve otomatik düşüncelerdeki farklılıkların ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma İstanbul’da yaşayan 50 erkek ve 50 kadın ortopedik engelli bireyden alınan veriler ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ölçeği ve Otomatik Düşünceler Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. İstatistik analiz teknikleri olarak korelasyon, regresyon ve parametrik fark analiz teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları, toplumsal cinsiyet rollerinden geleneksel cinsiyet rolünün genel olarak kendine yönelik otomatik düşünceleri artırdığını göstermiştir. Geleneksel cinsiyet rolü, kendine yönelik olumsuz düşüncelerden özellikle yalnızlığa yönelik düşünceleri artırmaktadır. Kadın cinsiyet rolü ile erkek cinsiyet rolü, olumsuz düşünceler boyutları olan yalnızlığa yönelik, şaşkınlık ve kaçmaya yönelik, ümitsizliğe yönelik ve uyumsuzluğa yönelik düşünceleri azaltmaktadır. Otomatik düşünceler genel olarak yaşa göre farklılaşmaktadır. Otomatik düşünceler ve toplumsal cinsiyet rolleri anne ve babanın öğrenim durumuna ve ailenin gelir düzeyine göre farklılaşmaktadır. Doğuştan engelli olmak ve tüm vücut engel kayıp oranına göre otomatik düşünceler ve toplumsal cinsiyet rollerinde farklılaşma görülmüştür.
