Özet:
Yerel yönetimlerin en etkin örgütlenme biçimi olan belediyeler, gerek
ekonomik gerekse sosyal alanda her geçen gün daha fazla söz sahibi
olmaktadırlar. Belediyelerin üstlendikleri hizmetleri yerine getirmesinde klasik
idari iĢleyiĢin yanında bir takım alternatif hizmet yöntemlerine baĢvurdukları
görülmektedir.
Söz konusu alternatif hizmet yöntemlerinden olan ve 1980’li yıllardan bu
yana sayıları giderek artan belediye iktisadi teĢebbüslerinin mahiyetinin ve
hukuki dayanaklarının anlaĢılması, misyonlarını daha sağlıklı bir biçimde yerine
getirebilmeleri açısından önem arz etmektedir.
Kamu hizmetlerini daha iyi Ģekilde yürütmek amacıyla belediyeler,
bürokrasinin ve kamu hukukunun ağır iĢleyiĢinden ve sert kurallarından
etkilenmemek için Ģirketler yolu ile ekonomik giriĢimlerini görevlerini ifa
etmektedirler. Belediyeler bu yolla, yeni gelir kaynakları yaratabilmekte,
ekonomik karar alabilme serbestisine sahip olmakta, daha nitelikli eleman
çalıĢtırabilmekte, daha hızlı karar alıp uygulayabilmekte ve bürokratik engelleri
daha kolay aĢabilmektedirler. Belediyelerin Ģirket kurması ya da ortaklık
kurmaları bir özelleĢtirme yöntemi olarak da değerlendirilmektedir. Ancak
uygulamada belediyelerin ekonomik alandaki faaliyetlerin azaltılmasından çok,
bu Ģirketlerin belediyelere sağladığı avantajlar için kurulmaktadır. ġirketlerle
beraber belediyelerin faaliyetlerinde bir artıĢ olmuĢ ve belediyeler kendi görev
alanlarıyla ilgili, ilgisiz birçok alanda faaliyet göstermeye başlatmamışlardır. Bu
tezde belediyelerin ekonomik fonksiyonlarının bir sonucu olarak doğan belediye
iktisadi teşebbüsleri, İstanbul Büyüksehir Belediyesi ve ortak olduğu belediye
iktisadi teşebbüsleri detaylı olarak tanıtılmış ve sorunları incelenerek bir takım
sonuçlar çıkarılmaya çalışılmıştır.