Abstract:
Araştırma, İstanbul ilindeki tüketicilerin gıda etiketlemesi konusunda bilgi,
davranış ve düşünceleri ile bunlara bazı demografik farklılıkların etkisini belirlemek
amacıyla planlanmıştır. Bu amaçla hazırlanan anket formları aracılığıyla N=578 (%
67,7 kadın, % 32,3 erkek) tüketici ile yüz yüze görüşme ve elektronik posta yoluyla
bilgi alınmıştır.
Araştırma sonucu tüketicilerin % 48,2’si gıda satın alırken fiyatı sıklıkla ve her
zaman önemli bulmaktadır. Katılımcıların; % 74,7’si son kullanma tarihini ve sadece %
19,4’ü Bakanlık izin ve kayıt numarasını her zaman kontrol etmektedir. Gıda satın
alırken tüketicilerin % 26,6’si içindekiler listesini ve % 23,4’ü besin değeri tablosunu
her zaman okumaktadır. Tüketicilerin % 35,4’ü etikette yer alması gereken bilgileri çok
iyi bildiğini; gıda katkılarını (E kodlarını) az (=2,17); besin değeri tablosunu, enerji
değerini, şeker içeriği ve trans yağ ile ilgili beyanların ne olduğunu ise kısmen bildiğini
(=2,80 – 3,34) belirtmiştir. Katılımcılar içindekiler listesini ara sıra (=2,55), besin
değeri tablosu ve enerji değerini ise bazen okunabilir ve anlaşılabilir bulmaktadır
(=2,78, =3,34). Besin değerlerinin trafik işareti gibi renk kodlaması ile
belirtilmesinin daha anlaşılır olacağını ifade eden tüketicilerin oranı %65,6’dır.
Tüketicilerin % 43,8’i şeker içeriği, % 46,4’ü trans yağ ile ilgili beyanları güvenilir ve
inandırıcı bulmamaktadır.
Araştırmada kadınların gıda etiketlemesi konusunda erkeklerden daha bilgili ve
duyarlı olduğu gözlenmektedir (P<0.05). En fazla etkinin ise eğitim seviyesi
farklılığından olduğu ve eğitim seviyesi arttıkça tüketicilerin etiket bilgisi seviyesinin
arttığı görülmektedir (P<0,05). Meslek değişkenine göre memur katılımcıların
yanıtlarında daha yüksek ortalamaya sahip olduğu bulunmuştur (P<0,05). ≥41 Yaştaki
tüketicilerin etiket bilgilerini daha az okunabilir, anlaşılabilir ve güvenilir, inandırıcı
bulduÄŸu belirlenmiÅŸtir (P<0,05).
