dc.description.abstract |
ÖZET
Probiyotikler insan vücut mukozasında ve gastrointestinal sistemlerinde koloni
oluşturan ve yaptıkları faaliyetler sonucunda sağlığı olumlu yönde etkileyen
mikroorganizmalardır. Probiyotikler sağlığa iyi yönde katkıları dolayısıyla ve
hastalıkların tedavisinde doğal destekleyiciler olarak kullanılabilmektedir.
Probiyotiklerin etkili olabilmesi için öncelikli olarak mide asitlerine ve safra
tuzlarına dayanım göstermesi ve bağırsaklara transferlerinden sonra epitel hücrelere
yapışarak canlı koloni oluşturması gerekmektedir. Günümüzde hastalıklara karşı
koruyucu etkileri ve sağlıklı gıdaların tüketimine yönelik yoğun ilginin ortaya
çıkışına bağlı olarak probiyotiklere ilgi artırmıştır. Bu araştırmada probiyotik
özellikleri olduğu bilinen ve doğal özellikleri korunmuş bazı gıdalardan alternatif
probiyotik özelliğine sahip türlerin ortaya çıkartılması amaçlanmıştır.
Araştırmamızda 10 adet boza, 40 adet peynir, 20 adet kefir ve 60 adet çiğ süt olmak
üzere toplam 130 gıda örneği mikrobiyolojik bakımdan incelenmiştir. Sonuçta; 127
adet Enterococcus faecium, 7 adet Lactobacillus plantarum, 5 adet Lactobacillus
paraplantarum ve 5 adet Lactobacillus brevis olmak üzere toplam 144 adet
probiyotik etkisi gösterebilecek bakteri MALDI-TOF MS (VITEK® MS) ile
karakterize edilerek tiplendirilmiştir. Daha sonra ise bu bakterilerin probiyotik
özelliklerine uygunluğu konusunda gerekli olan tüm testler sırasıyla uygulanmıştır.
Karakterize edilen 144 adet bakteriden sadece 35 adeti mide pH’sına dayanıklı
olduğu saptanmıştır. Bir sonraki basamakta ise yine 35 adet izolatlardan sadece 8
adeti safra tuzu koşullarında canlılıklarını devam ettirebilmiştir. Safra tuzu dayanıklı
izolattan sadece 6’sının hidrofobisite yeteneğine sahip olduğu belirlenmiştir. Kalan 6
adet izolatın antimikrobiyel direnç durumları incelenmiş dirençliliğe ve Genişlemiş
Beta Laktamaz (GSBL) varlığına rastlanmamıştır. İncelemeler sonunda 144 adet
izolattan sadece 6 (4,1 %) bakterinin probiyotik özelliklere sahip olduğu
görülmüştür. Bunlarda; 3 adet Lactobacillus brevis bozadan ve 3 adet Lactobacillus
plantarum türü kefirden izole edilmişlerdir. Kefir ve bozadan probiyotik özellik
gösteren bakteri izole edilirken diğer gıda örnekleri olan süt ve peynirden ise
probiyotik özellik gösteren bakteri izole edilememiştir. Pearson’un non parametrik
istatistiksel korelasyonuna göre izolatların Gastrointestinal Sistem’te safra tuzlarına
dayanımlarının asitliğe göre daha yüksek olduğunu, proteolitik aktiviteleri ile
Ekzopolisakkarit (EPS) ve laktik asit üretimleri ve gıdalarda canlılıklarını
sürdürmeleri arasında anlamlı ilişki olduğunu (P<0,01) ve safra tuzu dayanımları ve
EPS üretiminin patojenleri inhibe edici özellik gösterdiğini (P<0,05) ortaya
koymuştur. Sonuç olarak, kefir ve boza gibi doğal gıda ürünlerinden izole edilen
transgenetik olmayan mikroorganizmalar içinden probiyotik bakterilerin endüstriyel
probiyotiklere alternatif olarak üretilebileceği bu araştırmada saptanmıştır. |
tr_TR |