ORTAÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİNİN VE ÖĞRENCİLERİNİN EBA(EĞİTİMDE BİLİŞİM AĞI) KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Abstract

ÖZET Son yıllarda dünyada ve ülkemizde eğitim teknolojisinde yaşanan gelişmeler eğitim alanına da her geçen gün bağımlı hale geldiğimiz yeni teknolojilerin girmesini sağlamıştır. Özellikle bilgiye ulaşma aşamasında vazgeçilmez gereksinimlerden biri olan bilgi iletişim teknolojileri, Fatih Projesiyle okullarımıza girerek geleneksel öğrenme yöntemleri ile birlikte internete dayalı teknolojilerin de kullanılmasını mümkün hale getirmiştir. Bu süreçte okullarımız eğitim portallarıyla tanışmış ve eğitimden evrensel boyutta faydalanmaya başlamıştır. Böylece dünya ülkelerince de yaygın olarak kullanılan eğitim portalları ile teknolojinin eğitimde kullanılması hız kazanmıştır. Teknolojilerin olanaklarından faydalanmak adına hayata geçirilen EBA (Eğitimde Bilişim Ağı) Projesi eğitimde sınırları kaldırma, kaliteyi ve niteliği artırma adına okullarımızda uygulanmaya başlanmıştır. Nitekim günümüzde insanların kendini geliştirme isteği ve yaşam boyu öğrenme arzusu artık okullarla da sınırlı değildir. EBA, Fatih Projesi kapsamında bilgi ve iletişim teknolojilerini verimli bir şekilde kullanarak okullarımızda etkileşimli tahta ve tablet-pc'lerde materyal ihtiyacını karşılamak amacı ile geliştirilmiş bir eğitim platformudur. Bu çalışma ortaöğretim öğretmenlerinin ve öğrencilerinin EBA kullanımına ilişkin görüşleri üzerine bir araştırmadır. Araştırmaya 2014-2015 eğitim öğretim döneminde İstanbul ili Sultangazi ilçesinde Fatih Projesi kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 5 adet ortaöğretim okulunda çalışan farklı 12 branştan 208 öğretmen ve bu okullarda öğrenim gören 211 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak öğretmen ve öğrenciler için araştırmacı tarafından hazırlanan anketler kullanılmıştır. Veri toplama araçları hazırlanırken EBA xii platformunda yer alan içeriklerden yararlanılmıştır. Anketlere gönüllülük esasına göre katılım sağlanmış, elde edilen verilerin betimsel ve içerik analizi yapılarak sonuca ulaşılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 İstatistik Paket Programıyla analiz edilmiştir. Betimsel istatistiklerde frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmıştır. Değişkenlerin ortalamalarını karşılaştırmak amacıyla T-testi, Oneway Anova, Tukey ve Korelasyon analizlerinden yararlanılmış olup; veriler 0,05 anlamlılık düzeyinde analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerden elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir: EBA'nın öğretmenler tarafından ders işleyiş sürecinde yeterince kullanılmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin EBA kullanım düzeylerinde cinsiyet, yaş, mesleki deneyim ve öğrenim durumu değişkenleri açısından anlamlı düzeyde farklılık bulunamamıştır. Buna karşılık öğretmenlerin EBA kullanım düzeyinde branş değişkenine bağlı anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Öğretmenlerin EBA kullanım düzeylerinde Fatih Projesi hakkında yeterli bilgiye sahip olanların lehine anlamlı düzeyde farklılık bulunmuştur. EBA'da ders içeriklerinin kendi branşlarında yeterli olduğunu düşünen öğretmenlerin EBA'yı kullanma ortalaması yüksek çıkmıştır. Ayrıca öğretmenlerin EBA kullanma düzeylerinde EBA'ya kayıtlı kullanıcıların lehine belirgin bir farklılık görülmüştür. Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu, EBA hakkında verilen eğitimin yeterli olmadığını ve EBA'da bulunan içeriklerin ihtiyacı gidermek konusunda yetersiz kaldıklarını belirtmişlerdir. EBA'nın kullanımı ile ilgili kurs alan öğretmenlerin görüşleri de yine bu yöndedir. Öğretmenlerin EBA hakkında görüşleri ile EBA kullanım düzeyleri arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Araştırma sonucunda öğrencilerden elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir: Öğrencilerin EBA hakkında görüşleri incelendiğinde "öğrendiğimi uygulama imkanı buluyorum" ve "öğrenmenin kendi kontrolümde olduğunu düşünüyorum" maddelerine "Katılıyorum" aralığına denk gelen cevabı vermişlerdir. Öğrencilerin EBA hakkında görüşlerinde cinsiyet, sınıf ve tablet-pc kullanma yeterlilikleri açısından anlamlı farklılıklar görülmemiştir. Buna karşılık öğrencilerin derslerde EBA kullanma sıklıklarına göre, EBA kullanıma yönelik görüşleri arasında tarih ve fizik derslerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. xiii Araştırma sonucunda EBA'nın kullanımına ve geliştirilmesine yönelik öğretmenlerden alınan cevaplar ışığında önerilerde bulunulmuştur. Bu öneriler çalışmanın sonuçları ile birlikte EBA'nın geliştirilmesi, yenilenmesi ve EBA'dan daha fazla faydalanılması amacıyla kullanılabilir. Anahtar Kelimeler: EBA, EBA kullanım düzeyi, EBA'nın geliştirilmesi, öğretim, eğitim teknolojileri, eğitim portalları, Fatih Projesi, tablet-pc, etkileşimli tahta, materyal ihtiyacı. ABSTRACT The recent developments in educational technology around the world and in our country have offered more addictive new technologies also in education. Particularly, Information and communication technology which is one of the indispensible requirements to access information has taken its place at schools by Fatih project and made it possible to use internet-based technologies besides the traditional learning methods. Within this period, our schools have met new educational portals and started to take advantage of the education universally. Thus the integration of technology into education has accelerated by means of the education portals used in common around the World. EBA (Education Informatics Web) project created to benefit from the technologies has been come into use at schools to remove the borders in education and improve the quality and qualifications. Indeed, people are not restricted to schools for self improvement and life long learning. EBA is an educational platform which is developed to meet the material needs for the smart-boards and tablet pcs at schools by using information and communication technology effectively through Fatih project. This study which I prepared is a reseach into the views of high school teachers' and students' on the usage of EBA(education information network). The study has been carried out at 5 high schools of Ministry of National Education, within Fatih project in Sultangazi, Istanbul through 2014-2015 educational year. The sample of the study consists of 208 teachers from various branches and 211 students of these schools. The data collection tool is a questionnaire prepared by the researcer for teachers and students. In the process of preparing the data collection tools, it has been based on xv the EBA contents. Descriptive and content analyses have been carried out to reach the results on the voluntary basis of teachers and students. SPSS statistics 22 has been used to analyze the data. Frequency, percentage, arithmetic mean, and standard deviation values have been used for the descriptive statistics. To compare the mean of the variables, it has been referred to T-test, Oneway Anova, Tukey and Correlation analyses. The score found as 0,05 was meaningful. Here is the summary of the findings obtained from the teachers: It has been shown that EBA is not used enough during the lesson. There has not been found a meaningful difference in EBA use levels of the teachers in terms of gender, age, professional experience and educational background. However, there have been found meaningful differences in EBA use levels of the teachers depending on the branches. In EBA use levels of the teachers who have essential information about Fatih project, there has been found a meaningful difference in their favour. Additionally, there has been seen a meaningful positive difference in EBA use levels of the teachers who have EBA accounts. Most of the teachers have pointed out that EBA training is inadequate and the contents of EBA are behind meeting the needs. Teachers trained in the use of EBA think same. There has been identified a positive correlation between the views of teachers on EBA and their levels of EBA use. Here is the summary of the findings obtained from the students in the end of the study: Inspecting the views of the students on EBA, They have answered the questions "I can practise what I learned." and "I think that learning is under my control." as "I agree". Referred to the views of the students on EBA, there have not been found meaningful differences in terms of gender, grade and tablet pc using competence. On the other hand, there have been found meaningful differences between the views of the students on EBA use in History and Physics subjects with regard to the EBA use frequencies of the students on the courses. As a result of the research; the suggestions of the study, which have been provided by the teacher answers related to the use and development of EBA, can be used for the improvement and innovation of EBA and to make use of EBA more. xvi Keywords: EBA, EBA use level, improvement of EBA, education, Educational technologies, educational portals, fatih project, tablet PC, interactive boards, material need.