İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE BİLİNCİ OLUŞTURMA

Abstract

İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE BİLİNCİ OLUŞTURMA ÖZET İnsanlığın hayatını devam ettirebilmesi için çevresiyle etkileşim halinde olması bir gerekliliktir. Fakat bu etkileşim sürecinde insana çevrenin tüm cömertliği ile verdiklerini, insanlık çevrenin yaşamını ksaltacak şekilde geri ödemiştir. Tabiat kendini yenileyebilen bir sistem olarak var edilmiştir. Fakat bunun da belli bir sınırı vardır. Gittikçe artan nüfusun yanı sıra yeryüzünün belli bir yüzölçümüne sahip olması çevrenin kendini yenileyebilmesi özelliğinin sınırlarını zorlamıştır. Bu zorlama neticesinde doğal denge her geçen gün biraz daha bozulmuş ve bu durum tüm insanlık için bir problem haline gelmiştir. Bu problemin çözümü adına tüm insanlığın öncelikle bu problemin farkındalığını kazandırmaya, çevre bilinci konusunda bilinçlendirilmeye, tüketim alışkanlıklarını sürdürebilir şekilde kazandırılmaya ihtiyacı vardır. Bu araştırmanın amacı, ilkokul 4. sınıfa devam eden öğrencilerde sürdürülebilir çevre bilinci oluşturmaktır. Çalışmanın diğer amaçları ise; yapılandırmacı kuram temelinde disiplinlerarası yaklaşımla duyuşsal, psikomotor ve bilişsel öğrenme etkinliklerinin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin geri dönüşüm, ışık kirliliği, ses kirliliği ve yeşil doğa-geri dönüşüm konularındaki kavramların öğrenilmesine etkisi nedir? Yapılandırmacı kuram temelinde disiplinlerarası yaklaşımla duyuşsal, psikomotor ve bilişsel öğrenme etkinliklerinin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin çevre tutumlarına etkisi nedir? Yapılandırmacı kuram temelinde disiplinlerarası yaklaşımla duyuşsal, psikomotor ve bilişsel öğrenme etkinliklerinin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir çevre bilincine etkisi nedirsorularına cevap aramaktır. Araştırmanın çalışma grubu, İstanbul İli Çekmeköy ilçesi Nişantepe ilköğretim okuluna 2015-2016 öğretim yılı devam eden (n=60) 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde, araştırmacının çalıştığı okuldaki öğrenciler seçildiği için, amaçlı örnekleme yöntemi seçilmiştir. Veri toplama araçları olarak; kavramsal test, tutum ölçeği, sürdürülebilir çevre bilinci ölçeği araştırmacılar tarafından hazırlanarak ve uzman görüşlerinden yararlanılarak hazırlanmıştır. 35 sorudan oluşan kavram testinin KR20 güvenirlik katsayısı 0.716 olarak bulunmuştur. 21 adet maddeden oluşan tutum ölçeği ise ilkokul düzeyindeki öğrencilerin çevre ile ilgili ışık kirliliği, ses kirliliği, geri dönüşüm ve yeşil çevre konularına tutumlarındaki değişikliğin ölçülmesi amacıyla ön test ve son test olarak hazırlanmıştır. 3 lü likert olan ölçeğin, genel güvenirliği Cronbach alpha=0.760 olarak bulunmuştur. Sürdürülebilir çevre ölçeği ise, toplamında 10 adet sorudan oluşmakta olup (Derman, 2013) ’ün çalışmasından ve güncel haberlerinden yararlanılarak ilkokul öğrencilerine göre uyarlanmıştır. Araştırma,deney ve kontrol guruplarına yapılan öntest-sontest Sonuçlarındaki stenen ve istenmeyen şıklar frekans analizi ile tespit edilmiş, açık uçlu soruların cevapları ise kodlanarak temalar oluşturulmuştur. xx Araştırmanın uygulama süreci 28 ders saatinde öğretim programının kazanımları dikkate alınarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan kontrol ve deney grubu öğrencilerinin kavram testi ön test puanları arasında anlamlı bir fark tespit edilmezken test puanları ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur(t=3.871; p=0.000<0.05). Deney grubunun ön test son test puan ortalamaları karşılaştırılmasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunurken (t=-5.277; p=0.000<0.05). Geleneksel yöntemle uygulama yapılan kontrol grubunda ön test son test aritmetik ortalamalar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(t=-2.938; p=0.006<0.05). Deney ve kontrol grubuna göre çevreye yönelik tutum genel ön test ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan (t=1.503; p>0.05) anlamlı bulunmazken; çevreye yönelik tutum genel son test puanları ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur(t=2.309; p=0.025<0.05). Deney grubu çevreye yönelik tutum genel ön test ile çevreye yönelik tutum genel son test ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunurken, kontrol grubu çevreye yönelik tutum genel ön test ile çevreye yönelik tutum genel son test aritmetik ortalamalar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Sürdürülebilir çevre bilinci ölçeğinde öğrencilerin sürdürülebilir çevre bilinci düzeylerinin ön testlerde ortalama olarak düşük olduğu ancak yapılan çalışmalar sonrası sürdürülebilir çevre bilinç düzeyinde artış alduğu istenen cevaplara verilen frekansların artmasında görülmektedir. Deney gurubunda 10 sorudan 8 sorusunda ön test son test arasındaki fark anlamlı bulunurken, kontrol grubunda 10 sorudan 5 soruda anlamlı bir fark tesbit edilmiştir. Deneysel bir çalışma yapılan bu araştırmanın araştırmayı gerçekleştirenler tarafından doğrudan öğrencilere uygulamalı olarak gerçekleştirilmesi, etkinliklerin disiplinler arası bir yaklaşımla uygulanması bu alanda çalışan öğretmen, araştırmacı ve eğitim programlarını düzenleyenler açısından örnek teşkil etmektedir. İlkokul düzeyinde bu alanda daha çok tarama modelinde araştırmalar yer alırken, deneysel bir çalışmayla erken yaşlardaki çocuklarda ürdürülebilir çevre bilinci oluşturmak geleceğin yaşanabilir doğasının korunması açısından son derece önemlidir. Deneysel bir çalışma yapılan bu araştırmada çalışmanın amacına yapılan etkinlikler ile büyük ölçüde ulaşılmıştır. İlkokul düzeyinde deneysel bir çalışma yapmak bu konuda yapılan araştırmaların azlığından ve deneysel çalışmanın bu yaş seviyesine uygunluğundan dolayı da büyük bir önem taşımaktadırve örnek niteliğindedir. Sürdürülebilirlik kavramını çalışmasına alan tüm araştırmalara benzer adımlar atılarak yeni bulgulara ulaşılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Çevre Bilinci, Çevre, Çevre ve İnsan, Çevre Eğitimi

CREATE SUSTAINABLE ENVIRONMENTAL AWARENESS OF ELEMENTARY STUDENTS ABSTRACT In order to continue the life of humanity is needed interacts with its environment. This process of interaction human have with all the generosity of the environment, but it has been repaid to shorten the life of the environment. Nature has been created as a system that can self-renew. But it also has a certain limit. More and more of the earth's growing population as well as to have a certain area has been pushing the boundaries of the environment to regenerate feature. This natural balance deteriorated slightly as a result of force with each passing day and this has become a problem for all of humanity. The solution to this problem that all humanity primarily to bring awareness of this problem, to raise awareness of environmental awareness, consumption habits need to be brought properly. If these gains are given in schools where educational activities that one can dream of all generations have grown up with this awareness, it laid a step towards solving the problem. With this thesis, science course work with students aimed to determine the level of environmental awareness and sustainable levels of learning in the environmental unit. Also the difference between the level of students' attitudes towards the environment and environmental attitude scale were determined by pre-test and post-test. Students in the 4th grade level by discussing the concept of sustainability in environmental education activities were started after the data from the above-mentioned tests performed pre-testing applications. Working group of the research is composed by 4th year students (n = 60) that continued schools at Istanbul province Sancaktepe district Nişantepe 2015-2016 academic year. The sample selection was; It has been selected for sampling. The data collection tools; conceptual test, attitude scale, sustainable environmental awareness scale prepared by the researchers and expert views are prepared. The reliability coefficient KR20 of concept test that includes 35 questions was found to be 0.716. The attitude scale consisting of 21 substances in the light of primary level students about environmental pollution, noise pollution, and recycling has been prepared as a pre-test and post-test to measure the change in attitude to the green environment. 3-point Likert scale, with the overall Cronbach alpha was found to be 0.760. The scale sustainable environment, consists of a total of 10 questions (Derman, 2013)' is tailored to elementary students benefiting from the reputation of the study. Research conducted the analysis while experimental and control group pretest-posttest paper common codes in answer to a single reading pretest was formed. Number of desired and unwanted codes in students’ answer was found. Increase in the desired answer of the test group and the control group were investigated as compared analyzed separately for 10 questions in the post test questions. xxii The implementation process took 28 lecture hours taking into account the objectives of the curriculum was carried out. For concept test, the success of the students who participated in the survey pre-test scores mean the group performed to determine whether to show a significant difference with respect to variable t-test results in the group means the difference between statistical significance (p>0.05) difference between not significant while post-test scores on average were found to be statistically significant (t = 3.871, p = 0.000 <0.05). The experimental group concept test achievement of pre-test to the concepts test achievement post test average is showing a significant difference is that the paired band performed to determine t-test results, the difference between the mean was statistically significant (t = -5.277; p = 0.000 <0.05 ). The control group pretest-posttest difference between arithmetic means were statistically significant (t = 2.938; p = 0.006 <0.05). Experimental and control by the group for environmental attitudes in order to determine the overall pre-test is the average of showing a significant difference between the groups of variables made the t-test results in the group, the difference between the mean in terms of statistical significance (t = 1.503, p> 0.05) not significant; The difference between the general attitude towards the environment mean post-test scores were statistically significant (t = 2.309, p = 0.025 <0.05). The experimental group environmental attitudes towards the overall pre-test to show any significant difference in the overall post test average attitude towards the environment that the paired band performed to determine t-test results, the difference between the mean was statistically significant (t = -2.486; p = 0.019 <0.05). Sustainable environmental awareness scale materials made tekteker analyzed separately for each item separately pretest posttest comparisons have been made to compare the most recent experimental and control groups. Students of sustainable environmental awareness levels on average in the pre-test is observed to be low. after study of the experimental group for sustainable increase in environmental consciousness level it was observed. This increase has a higher momentum than the increase in the control group. In the experimental group than 10 questions found no significant difference between pretest-posttest 8 question was no significant difference in 5 questions 10 questions in the control group. Only the last test results were examined applications made as a result of various activities conducted in the experimental group after the preliminary tests of an experimental study carried out this research in the experimental group and control group. Pretest and post-test experimental group in its application were performed to examine the changes in the control group data with the experimental and control groups.