Abstract:
Devletlerin en önemli gelir kaynaklarının başında vergiler gelmektedir. Bu
nedenle devletlerin ekonomik ve mali istikrarı için etkin ve iyi düzenlenmiş vergi
sistemleri kurmaları gerekmektedir. Adil ve uygulanabilir bir vergi sitemi ile devletler
mükelleflerinin vergisel belirsizliklerden ari olmalarını sağlarken daha gerçekçi
yatırım yapmalarına imkân tanımaktadır. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) devletler için
önemli gelir kaynağı iken, mükellefler için de maliyet kalemi olabilmektedir. Türk
vergi sistemi içerisinde önemli paya sahip olan ÖTV, 01.08.2002 tarihinde yürürlüğe
girmiş ve bazı düzenlemeler yapılarak daha sade bir yapıya ulaştırılmıştır. ÖTV
mevzuatının işlemlerinin kendine has özellik arz eden bir yapısı bulunmaktadır.
ÖTV’ye tabi işlemlerin muhasebe sistemine aktarılmasında mevzuata ilişkin bilgi
eksikliği, dikkatsizlik, işletmelerin muhasebe ve denetim sistemlerinin olmaması veya
zayıflığı mali tablolar üzerinde yanlış bilgiler oluşumu sonucunu doğurmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, ÖTV’ye tabi işlemler yapan farklı sektörlerdeki
işletmelerin ÖTV’ye ilişkin muhasebeleştirme işlemlerini ve yapılan bu işlemlerin
denetim esaslarına uygunluğunu ilgili kriterlere göre değerlendirmek. Söz konusu
işlemlerde ÖTV'ye ilişkin kanun, tebliğ, bakanlar kurulu kararları ve ilgili literatür
dikkate alınmıştır. Araştırmada, Türkiye’de ÖTV’nin muhasebeleştirilme ve denetim
esasları örnek uygulamalar üzerinden ele alınarak uygulamalarda dikkat edilmesi
gereken hususların neler olduğu ortaya konulmaya çalışılmış olup araştırmada sunulan
veriler, mevcut durumun daha da iyi anlaşılmasını ve sistemin daha iyileştirilmesine
yönelik katkı sağlayacaktır. Çalışmada kullanılan örnek firmaların arttırılması,
sektörlerin karşılaştırılarak değerlendirmeler yapılması ve denetim formlarının
geliştirilmesi önerilmektedir
