Özet:
Bu çalışmada özel öğrenme güçlüğü tanısı olan 13-17 yaş aralığındaki
öğrencilerin gözden zihin okuma becerileri ile prososyal davranışları ve empatik
eğilimleri arasındaki ilişkinin normal gelişim gösteren akranlarıyla karşılaştırmalı
olarak incelenmesi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada ilişkisel tarama
modeli ve nedensel karşılaştırma modeli birlikte kullanılmıştır. Araştırma grubu
çalışmanın amacı ve evrenin özellikleri göz önünde bulundurularak Amaçlı Örnekleme
yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışma kapsamında 151 özel öğrenme güçlüğü tanılı, 144
normal gelişim gösteren toplam 295 öğrenciye ulaşılmıştır. Katılımcılardan
Demografik Bilgi Formu, Gözlerden Zihin Okuma Testi Çocuk Formu (GZOT-ÇF),
KA-Sİ Ergenler için Empatik Eğilim Ölçeği ve Ergen Prososyallik Ölçeği (EPÖ)
aracılığıyla veri toplanmıştır. Elde edilen veriler IBM SPSS 26 yazılımı ile analiz
edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistikler (ortalama, standart sapma,
minimum, maksimum), ilişkisiz örneklemler t testi, Mann Whitney U testi, ilişkisiz
örneklemler için tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA), Kruskal Wallis H testi,
Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı testi kullanılmıştır.
Gruba göre fark incelendiğinde empati, duygusal empati, bilişsel empati, EPÖ,
EPÖ Dışsal ve GZOT-ÇF puan ortalamalarının gruba göre anlamlı farklılık gösterdiği,
normal gelişim gösteren öğrencilerin puan ortalamalarının daha yüksek olduğu
bulunmuştur. Özel Öğrenme Güçlüğü tanılı öğrenciler için Empati EPÖ ile orta
düzeyde, pozitif anlamlı korelasyon gösterirken, Empati ile GZOT-ÇF ise düşük
düzeyde, pozitif ve anlamlı korelasyon göstermektedir. EPÖ ile GZOT-ÇF arasında
düşük düzeyde, pozitif ve anlamlı korelasyon bulunmaktadır. Cinsiyete göre özel
öğrenme güçlüğü tanılı öğrenciler için Empati ve Duygusal Empati puan ortalamaları
kızlarda daha yüksek bulunmuştur. Normal gelişim gösteren öğrencilerde ise ek olarak
Bilişsel Empati puan ortalamaları da kız öğrencilerde daha yüksek bulunmuştur. Elde
edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
