Abstract:
Hiperakuzi genel anlamda günlük yaşamda bir bireyin çevrede duyduğu seslere
karşı göstermiş olduğu düşük tolerans veya sese karşı göstermiş olduğu aşırı hassasiyet
durumudur. Hiperakuziye sebep olan birden çok hastalık/tanı vardır. Bunlar; migren,
işitme kaybı, gürültü, tinnitus ve nörogelişimsel bozukluklardır. Nörogelişimsel
bozukluklarda hiperakuzinin en sık görüldüğü Otizm Spektrum Bozukluğudur (OSB).
OSB’de hiperakuziye bağlı işitsel duyarlılık daha fazladır. Otizmli pediatrik grupta
hiperakuziye bağlı işitmeye dayalı davranış problemleri görülmektedir. Sese karşı
işitsel uyaranları yoğun algıladıklarından ötürü duyusal uyaranlara karşı tekrarlayıcı
davranışları bulunmaktadır. Bu işitmeye dayalı anormal davranış problemleri sıklıkla
sese karşı kulak kapatma veya sesi duymazdan gelme gibi davranışlar içerir. Ancak,
işitme temelli davranış problemleri sadece hiperakuziye bağlı değildir.
Çalışmada hiperakuziye sahip otizmli çocuklar ile hiperakuzisi bulunmayan
otizmli çocukların belirlenip günlük işitsel seslere göstermiş olduğu atipik davranışları
Pediatrik Duyu Profili ile inceleyip karşılaştırarak bu davranış problemlerinin ne
sıklıkla yapıldığı ve sebebinin hiperakuziye bağlı olup olmadığını belirlemek
amaçlanmaktadır.
Çalışmaya Otizmli 20 hiperakuzisi bulunan ve 20 hiperakuzisi bulunmayan 3-9
yaş arası çocuklar dahil edilmiştir. Toplam 40 otizmli çocuk üzerinden çalışma
yürütülmüştür. Çalışmada aile demografik form kullanılmış, iki grup arasında
Pediatrik Duyu Profili Ölçeği ile işitmeye dayalı davranışlar arasındaki ilişki
incelenmiştir.
Hiperakuzisi olan 20 OSB’li çocuk ile Hiperakuzisi bulunmayan 20 çocuk
arasında Pediatrik Duyu Ölçeğinin İşitsel İşlem Duyu bölümü alt boyut toplam puan
ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlenmiştir; p<0,05.
vi
Aile demografik formunda; OSB’li çocukların yüksek seslere verdiği tepkiler
aile tarafından işaretlenmesi istendiğinde (kulak kapatır, ağlar, sözel olarak ifade eder,
diğer) kulak kapatarak tepki veren çocukların Pediatrik Duyu Profili Duyusal İşlem
Ölçeğinin İşitsel İşlem alt boyut toplam puan ortalaması daha yüksektir (p<0,05). Buna
göre rahatsız olunan seslerde kulak kapatan çocukların işitmeye dayalı anormal
davranışların görülmesi daha sıktır.
Hiperakuzisi bulunmayan OSB'li grupta Pediatrik Duyu Ölçeği'nin İşitsel İşlem
bölümü incelendiğinde işitmeye dayalı davranış problemleri çok fazla
gözlenmemekte, ancak hiperakuzisi olan grupta işitmeye dayalı davranış problemleri
çok sık görülmektedir. Bu durumu destekleyen belirtiler arasında sese karşı kulak
kapatma, hoşlanmadığı/rahatsız olduğu seslere karşı hassasiyet gösterme
bulunmaktadır.
