SOLUNUM PATERNİNİN VE VÜCUT FARKINDALIĞININ SERVİKAL EKLEM POZİSYON HİSSİNE ETKİSİ

Abstract

Bu çalışma sağlıklı bireylerde solunum paterninin ve vücut farkındalığının servikal eklem pozisyon hissine etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya 41 gönüllü katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcılar solunum paterni değerlendirme sonucuna göre 2 gruba ayrılmışlardır. Kostal solunum yapanlar kostal solunum grubuna(n=23 katılımcıların %56.09’unu oluşturmaktadır), kosto-diyafragmatik solunum yapan sağlıklı bireyler ise diyafragmatik solunum grubuna(n=18 katılımcıların %43.9’unu oluşturmaktadır) dahil edilmiştir. Tüm katılımcılara yaş, boy, kilo, meslek, eğitim seviyesi, kronik rahatsızlık, kalp ve solunum sistemi rahatsızlıkları ve buna bağlı ilaç kullanımı, son üç ayda boyun bölgesinde ağrı şikayeti, buna bağlı ilaç kullanımı veya fizyoterapi programına katılım içeren sorular yöneltilmiştir. Solunum problemi ve buna bağlı ilaç kullanımı, son üç ayda boyun bölgesiyle ilgili ağrı ve tedaviye yönelik sorulara evet cevabını veren katılımcılar çalışma dışı bırakılmıştır. Tüm katılımcılara servikal eklem pozisyon hissi hata(SEPHT) değerlendirmesi yapılmıştır. Değerlendirmede lazer imleç yardımlı açı tekrarlama testi(LİYATT) kullanılmıştır. Ölçümler servikal bölgedeki 6 hareket (sağ/sol rotasyon, sağ/sol lateral fleksiyon, fleksiyon ve ekstansiyon hareketleri için tekrarlanmıştır. Her hareket 10 tekrarlı yapılmış ve her hareketin sonunda ilk pozisyona gelmeleri istenmiştir. İlk pozisyon ile son pozisyon arasındaki fark SEPHT olarak tanımlanmıştır. Katılımcıların tamamına vücut farkındalığını değerlendirmek amacıyla 18 sorudan oluşan güvenilirliği ve geçerliliği yapılmış Vücut Farkındalık Anketi kullanılmıştır. Ankette katılımcılardan her soru için 1’den 7’ye kadar kendilerine en uygun cevabı vermeleri istenmiş ve değerlendirme total puan üzerinden yapılmıştır. Her katılımcının solunum paterni 2 fizyoterapist tarafından iv değerlendirilmiş, solunum paterni konusunda fikir birliği olan katılımcılar gruplara ayrılmıştır. Sonuç olarak; solunum patern gruplarına göre vücut farkındalık ölçeği değerleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0,05). Diyafragmatik grubundakilerin vücut farkındalık ölçeği değerleri, kostal grubunda olanlara göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Solunum patern gruplarına göre fleksiyon, ekstansiyon ve sağ lateral fleksiyon(dikey ve global hata), sol rotasyon (yatay ve global hata)ve sol lateral fleksiyon hata değerleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0,05). Kostal grubundakilerin hata değerleri, diyafragmatik grubundakilere göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Gruplar arası sağ rotasyon yönünde ise anlamlı farklılık yoktur (p>0,05). Son olarak Vücut farkındalık ölçeği ile SEPHT ölçümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki yoktur