Abstract:
Deniz yüzey sıcaklığı (DYS), okyanus ve atmosferik sistemlerin dinamiklerini
anlamak ve gelecekteki iklim trendlerini tahmin etmek için kritik bir parametredir. Bu
çalışmada, Avrupa Uzay Ajansı İklim Değişikliği Girişimi'nden, özellikle Deniz
Yüzey Sıcaklığı İklim Değişikliği Girişimi (DYS IDG) projesinden elde edilen veriler
Zonguldak ve Bartın illerindeki DYS’nın ARIMA (otoregresif hareketli ortalamalar)
ve LSTM yöntemlerini kullanarak modellenmektedir. Veri seti (boylam 31.25°E ve
enlem 40.95°N) 1981'den 2022'ye kadar olan 40 yıllık günlük verilere dayalı olarak
hesaplanan aylık değerleri kapsamakta ve DYS trendleri ile mevsimsel varyasyonların
bir değerlendirmesini içermektedir.
Bu çalışmada, deniz yüzey sıcaklıklarının ARIMA ve LSTM modelleri
kullanılarak tahmini yapılmıştır. Her iki model de önümüzdeki 5-10 yıl içinde deniz
yüzey sıcaklıklarının artış eğiliminde olacağını göstermektedir. ARIMA modeli ile
yapılan çalışmada gözlem ve tahmin değerleri arasında ortalama kare hatası (MSE)
değeri 0,07 olarak hesaplanmıştır. LSTM modeli ise daha düşük bir hata payı ile (0.005
MSE) tahmin yapılabilmektedir. Bu sonuçlar, LSTM modelinin ARIMA modeline
göre daha yüksek doğrulukta sonuçlar verdiğini göstermektedir.
Zonguldak ve Bartın illerindeki değişen DYS trendleri, balıkçılık ve turizm de
dahil olmak üzere birçok endüstri vb. sektörler için önemli sonuçları oluşturmaktadır.
Bu çalışmanın sonuçlarının bu alanlardaki karar verme süreçlerine ve iklim değişikliği
uyum ve stratejileriyle ilgili politika kararlarına yardımcı olması beklenmektedir.
Bulgularımız ayrıca, DYS verilerinin alındığı DYS IDG projesi ve ARIMA ve LSTM
yöntemlerinin DYS verilerini modelleme etkinliği ve potansiyel sınırlamaları
hakkında da bilgi sağlamaktadır.
