Abstract:
Bu tez çalışmasının amacı, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı’na
(MEB) bağlı ortaöğretim kurumlarından okutulan 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabında yer
alan anlatım esasına bağlı edebî metinler ile ilgili olarak hazırlanmış metin altı/ders
etkinliklerinin Bloom Taksonomisi’nde de sınırları çizilmiş üst-bilişsel (eleştirel)
yetileri harekete geçirme imkânlarını incelemektir. Çalışmanın ikincil bir amacı,
ortaöğretim öğrencilerine üst-düzey/eleştirel düşünme düşünme becerilerinin
kazandırılmasında kurgusal metinlerden hangi biçimlerde yararlanılabileceği
konusunda teklifler sunmak ve bu alanda çalışan araştırmacı ve eğiticilere sözü
edilen alanda özgün bakış açıları kazandırmaktır. Ortaya konan tez çalışmasının
başlıca amacı eğitimin bel kemiği olan bloom taksonomisinin okutulan ders
kitabındaki edebi metinlere bağlı metin altı sorularında etkin bir şekilde kullanılıp
kullanılmadığının araştırmasını yapıp, bu alandaki eksik veya boşluklara dikkat
çekerek öneriler sunmaktır. Bu bağlamda incelenen ders kitabında toplam sekiz ünite
bulunmaktadır. Fakat üzerinde çalışılan tez çalışmasının sınırlılığı arasında
ünitelerdeki edebi metinlerin incelenmesi yapılmaktadır. Böylelikle yedi ünitede yer
alan “Kaşağı, Bayrağımızın Altında, Portakal, Peri Bacaları, Yılkı Atı, Haritada Bir
Nokta” metinlerinin metin altı soruları incelenmiştir. Bu edebi metinlere bağlı olan
metin altı etkinliklerinin Bloom taksonomisi ile bağlantısını inceleyip, her sorunun
bir basamağa eş gelip gelmediği incelenmiştir. Bu bağlamda ulaşılmak istenen esas
hedef altı aşamalı Bloom Taksonomisinin son üç basamağı olan yüksek düzey üst
bilişsel hedeflerin daha yoğun kullanıldığı metin altı sorularının olup olmadığını
görmektir. Aynı zamanda ders kitaplarının dayandırıldığı bir diğer bel kemiği ise
kullanılan “öğretim programları’dır”. Ortaya konan bu tez çalışmasında edebi
metinlere bağlı olan metin altı sorularının öğretim programıyla ilgisi ortaya konmaya
çalışılmış ve sonucu SSPS araştırması ile gözler önüne serilmesi hedeflenmiştir.
Çalışmanın geçerliliği ve güvenirliği doğrultusunda SSPS, uzman görüşü ve
uzman görüşü anketlerine yer verilmiştir. Böylelikle üzerinde çalışılmış olan tezin
vi
SSPS, uzman görüşleri ve uzman görüşü anketi bağlamında eşdeğer sonuçlar elde
edilmiştir.
