LIFE-R RESİMLİ ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI VE SONUÇLARIN KOKLEAR İMPLANTLI ÖĞRENCİLER İLE KARŞILAŞTIRILMASI

Abstract

Öğrencilerin zamanlarının çoğunluğunu geçirdikleri yerler okullardır. Öğrenciler, akademik ve sosyal hayatın temellerini attıkları okullarda iç ve dış gürültü kaynakları sebebiyle dinleme problemleri yaşayabilmektedirler. Normal işitmeye sahip öğrencilerde de görülebilen bu dinleme güçlükleri işitme kayıplı öğrenciler için daha da artmaktadır. Yaşanılan bu güçlükler öğrenciler üzerinde akademik başarısızlık, sosyal ve psikolojik olumsuz etkiler yaratabilmektedir. Bu olumsuz etkileri yaşayan öğrencilerin kendilerine direkt olarak uygulanacak bir ölçek yardımıyla sınıf içinde yaşadıkları dinleme güçlüklerini araştırmak mümkündür. Bu çalışmada LIFE-R ölçeğinin LIFE-R Student Appraisal with Photos for Each Question bölümü LIFE-R Resimli Öğrenci Değerlendirme Ölçeği olarak 6-8 yaş için Türkçeye uyarlanmış ve normal işitmeye sahip öğrenciler ile işitme kayıplı öğrencilerin sonuçları karşılaştırılmıştır. Çalışmaya İstanbul ilindeki okullarda örgün öğretimine devam eden 6-8 yaş aralığında 75 normal işitmeye sahip (%48 erkek, %52 kız) ve 75 işitme kayıplı (%48 erkek, %52 kız) öğrenci dahil edilmiştir. Çalışmaya katılan tüm öğrencilere Peabody Resim Kelime Testi uygulanarak dil gelişimi seviyelerinin yaşlarının gerisinde olmadığı kanıtlanmıştır. Normal işitmeye sahip öğrencilere Resonance R17A İnteraktif Oyun Odyometrisi uygulanarak işitmelerinin normal olduğu görülmüştür. Uyarlanan ölçeğe açıklayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve güvenilirlik analizleri uygulanmıştır. İki bağımsız grup arasındaki fark için bağımsız t testi, ikiden fazla bağımsız grup karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi uygulanmış ve fark bulunduğu durumda fark yaratan grubu bulmak için Bonferroni kullanılmıştır. Grupların homojenliği kikare testi ile incelenmiştir. Güvenirlik analizi sonucu ölçeğin Cronbach's Alpha değeri 0,965 olarak bulunmuş ve bu da soruların iç tutarlılığının yüksek olduğu anlamına gelmektedir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda ölçeğin her on dört maddesi iv için işitme kayıplı öğrencilerin normal işitmeye sahip akranlarına göre gürültülü ortamlarda daha fazla dinleme zorluğu yaşadığı görülmüştür. (p<0,005) normal işitmeye sahip grup ve işitme kayıplı grup olmak üzere her iki grup için de ölçek sonuçlarında yaş ve cinsiyet anlamında fark elde edilmemiştir. İşitme kayıplı öğrencilerin okul ortamlarında yaşadığı dinleme güçlüklerini azaltabilmek adına akustik iyileştirmeler yapılması gerekmektedir. LIFE-R Resimli Öğrenci Değerlendirme Ölçeği, öğrencilerin okul ortamlarında yaşadıkları dinleme güçlüklerini açıklayabilecek, çalışmalarda müdahale öncesi-sonrası durum karşılaştırmaları için kullanılabilecek nitelikte bir ölçektir. Ölçeğin direkt öğrencilere uygulanabilmesi, ölçeğin görsellerle desteklenmiş olması bu ölçeği diğer işitsel değerlendirme ölçeklerinden ayıran önemli unsurlardır.