Özet:
Bu araştırmanın amacı, mindfulness (bilinçli farkındalık) temelli bilişsel terapi
programının (MBCT) bireylerin bilişsel duygu düzenleme, psikolojik belirtiler, erken
dönem uyumsuz şemaları üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmada deney ve
kontrol gruplu ön test - son test deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma örneklemi
İstanbul ilinde ikamet eden 18-35 yaş arası genç yetişkinlerden oluşmaktadır.
Araştırmada deney grubu 12 kontrol grubu 12 olmak üzere toplam 24 kişi yer
almaktadır. Araştırmanın veri toplama araçları “Kişisel Bilgi Formu”, “Bilişsel
Duygu Düzenleme Ölçeği”, “Kısa Semptom Envanteri” ve “Young Şema Ölçeği
Kısa Form-3” şeklindedir. Deney ve kontrol gruplarına öncelikle bu formlar ön-test
olarak uygulanmış daha sonra yalnızca deney grubuna 8 haftalık standart MBCT
programı uygulanırken kontrol grubuna MBCT programı uygulanmamıştır. 8 haftalık
sürecin sonunda aynı formlar deney ve kontrol gruplarına son – test olarak
uygulanmıştır. Elde edilen bulguların analiz sürecinde SPSS 25 programı ve Non parametrik bir test olan Wilcoxon İşaretlenmiş Mertebeler Testi kullanılmıştır.
Çıkan sonuçlara göre, MBCT programının bilişsel duygu düzenleme
stratejilerinin plana tekrar odaklanma, pozitif yeniden gözden geçirme, kendini
suçlama, yıkım, diğerlerini suçlama alt boyutlarında etkili olduğu görülmektedir. Bu
programın Kabul etme, pozitif tekrar odaklanma, bakış açısına yerleştirme,
düşünceye odaklanma alt boyutlarında ise bir etkisine rastlanmamıştır. MBCT
programı, araştırmanın diğer bir değişkeni olan psikolojik belirtilerin depresyon,
anksiyete, olumsuz benlik alt boyutlarında etkili bulunurken somatizasyon ve
hostilite alt boyutlarında etkili bulunmamıştır. Elde ettiğimiz bir diğer sonuca göre
ise MBCT programı bireylerin erken dönem uyumsuz şema puanları üzerinde azaltıcı
bir etkiye sahiptir. Tüm bu bulgular literatürdeki bilgiler ışığında tartışılmıştır
