Özet:
Yapılan bu çalışmada somatoform rahatsızlıkların savunma biçimleri,
erken dönem uyumsuz şemalar ve psikolojik sağlamlık değişkenleri açısından
incelenmesi amaçlanmaktadır.
Yöntem: Farklı illerde bulunan 18 yaş üstü, somatoform tanısı olması fark
etmeksizin 522 katılımcıya gönüllülük esası çerçevesinde Demografik Bilgi Formu,
Somatizasyon Ölçeği, Young Şema Ölçeği ve Savunma Biçimleri Testi
uygulanmıştır. Google Drive üzerinden uygulanan ölçeklerin, SPSS 25.00 programı
kullanılarak istatistiki analizleri yapılmıştır.
Bulgular: Savunma mekanizmalarının, erken dönem uyumsuz şemaların,
psikolojik sağlamlık düzeylerinin birbiri ile etkileşimlerinin somatoform rahatsızlık
üzerine etkisini belirlemeye yönelik yapılan istatistik analizleri sonucunda;
somatoform rahatsızlık belirtilerinin görülme oranının kadınlarda erkeklere göre
daha fazla olduğu belirlenmiştir. Yaş faktörü incelendiğinde; yaşı 18-30 olan
katılımcıların somatoform rahatsızlık düzeyleri, 31-50 ve 51 üstü olan katılımcıların
somatoform rahatsızlık düzeylerinden yüksek olduğu bulgulanmıştır. Kopukluk ve
reddedilme şema alanı ile somatoform rahatsızlıklar arasında immatür ve nevrotik
savunma mekanizmalarının aracı rolü olduğu ancak olgun savunma
mekanizmalarının aracı rolü olmadığı tespit edilmiştir. Zedelenmiş özerklik ve
başarısızlık, zedelenmiş sınırlar ve başkaları yönelimlilik şema alanları ile
somatoform rahatsızlıklar arasında immatür, nevrotik ve olgun savunma
mekanizmalarının aracı rollerinin bulunduğu belirlenmiş ancak aşırı uyarılma ve
ketlenme şema alanı ile somatoform rahatsızlıklar arasında immatür ve nevrotik
savunma mekanizmalarının aracı rollerinin bulunmasına karşın olgun savunma
mekanizmalarının aracı rolü bulunmadığı bulgulanmıştır. Psikolojik sağlamlık
v
düzeyi ile somatoform rahatsızlıklar arasında immatür, nevrotik ve olgun savunma
mekanizmalarının aracı rolünün bulunduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Somatoform rahatsızlıklar üzerinde erken dönem uyumsuz şemalarının
yüksek derecede etkisinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ikisi arasındaki ilişkide
savunma mekanizmalarının etkisi söz konusu olduğunda savunma mekanizmalarının,
erken dönem uyumsuz şemalarının somatoform rahatsızlıklar üzerindeki etkisinin
artırıcı ya da azaltıcı yönde rolünün bulunduğu ve psikolojik sağlamlık düzeyinin
somatoform rahatsızlıklar üzerinde etkisinin savunma mekanizmaları ile de ilişkili
olduğu anlaşılmış olup literatürdeki araştırmalarla da desteklenmiştir.
