Abstract:
Bu araştırmada, 11-14 yaş aralığındaki ergenlerin sosyal medya bağımlılığı
göstermesi ile annelerinin bağlanma kapasitesi ve ebeveyn kapsayıcı işlevleri
arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul
ilinde ortaokul ve lise 9. sınıf eğitimine devam eden, yaş aralığı 11-14 arasında
değişen, 70 kadın ve 56 erkek olmak üzere toplam 126 ergen birey ile onların yaş
aralığı 30-61 arasında değişen anneleri oluşturmuştur. Araştırmanın verilerini elde
etmek amacıyla ergen bireylere Ergenler için Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği
(ESMBÖ), Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA) uygulanmış; annelere ise Yakın
İlişkilerde Yaşantılar Envanteri–II (YIYE-II), Ebeveyn Çocuk Kapsayıcı İşlevler
Ölçeği (KİO) uygulanmış ve bilgi formlarıyla demografik bilgiler alınmıştır. İlişkisel
tarama modeli kullanılarak yapılan bu araştırmanın sonuçlarına göre; ESMBÖ
toplam puanı ile GGA alt boyut puanları arasında zayıf-orta düzeyde korelasyonlar
bulunmuştur. ESMBÖ ile GGA toplam puanı arasında orta-iyi düzeyde korelasyon
mevcuttur. Annelerin “Endişe-Ayrılığa Hassasiyet” alt boyut puanı ile ergenlerin
“Duygusal Sorunlar” alt boyut puanı arasında, annelerin “Kapsanamayan İlişki” ve
“Katı-Kuralcı İlişki” alt boyut puanları ile ergenlerin “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite” alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyonlar
elde edilmiştir. Annelerin “Kaçınma” ve çocukların “Duygusal Sorunlar” alt boyut
puanları arasındaki korelasyon istatistiksel olarak anlamlıdır. Lojistik regresyon
analizi sonuçları incelendiğinde; anne “Kapsanamayan İlişki” puanının artmasıyla
çocuğunun “Dikkat Eksikliği-Hiperaktivite” alt boyut puanın arttığı bulunmuştur.
Kadın ergenlerde erkek ergenlere göre “Duygusal Sorunlar” alt boyut puanının
ortanca değer ve üzerinde olma olasılığı daha fazladır. Ergenlik döneminde
karşılaşılan problemlerin değerlendirilmesinde, annelerin kapsayıcı işlevlerinin ve
bağlanma kapasitelerinin anlaşılmasının ve göz önünde bulundurulmasının yapılan
müdahalelerin verimliliğini arttıracağı düşünülmektedir
