Genetiği Değiştirilmiş Yem ile Beslenen Hayvanlardan Elde Edilen Ürünlerin Avrupa Birliği ve Türk Biyogüvenlik Hukukunda Onay ve Etiketleme Şartlarndan Muaf Olmas

Abstract

Genetik yaps değiştirilmiş organizmalar (GDO) ile bu tür organizmalardan üretilen gda veya yem ürünlerinin tüketim amaçl kullanm gerek Avrupa Birliği gerek Türkiye’de onay sürecine tâbi olup, piyasaya arz edilmeleri ancak söz konusu genetik yaps değiştirilmiş üründeki GDO orannn öngörülen snr aşp aşmadğna göre belirlenen etiketleme kurallar doğrultusunda mümkündür. Ülkemiz mevzuat uyarnca, ‘GDO ve ürünleri’ ya da ‘GDO’lardan elde edilen ürünler’ kapsamna giren ürünler için Biyogüvenlik Kurulunun onay gerekmektedir. Diğer taraftan, Avrupa Birliği mevzuatnda ‘GDO ile üretilen’ olarak ifade edilen ve diğer bir kategori altnda değerlendirilmesi gereken ürünler olduğu anlaşlmaktadr. * (Yrd. Doç. Dr.) Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü Ticaret Hukuku Anabilim Dal ** Bu makale, 15 Mart 2016 tarihinde Dünya Tüketiciler Günü vesilesiyle İstanbul Aydn Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafndan düzenlenen “Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Yeni Nesil Tüketici Haklar” Panelinde yazar tarafndan sunulmuş olan “Tüketicinin Sağlk ve Güvenlik Hakki Çerçevesinde GDO’lu Ürünler” başlkl tebliğden esinlenerek yazlmştr. Genetiği Değiştirilmiş Yem ile Beslenen Hayvanlardan Elde Edilen Ürünlerin Avrupa Birliği ve Türk Biyogüvenlik Hukukunda Onay ve Etiketleme Şartlarından Muaf Olması 152 Bu ürünlere ilişkin ulusal mevzuatmzda hiçbir atfta bulunulmamasna karşlk Avrupa Birliği’nin ilgili Tüzüğünden bu kapsamda giren ürünler arasnda genetiği değiştirilmiş yem ile beslenmiş hayvanlardan elde edilen ürünler olduğu görülmektedir. Bu kategori kapsamna giren ürünler hem Avrupa Birliği hem de Türkiye’de biyogüvenlik mevzuat kapsam dşnda tutulmuşlardr. Dolaysyla da, herhangi bir onay sürecine tabi olmayp, biyogüvenlik mevzuat bağlamnda etiketlenmeleri de söz konusu değildir. Avrupa Birliği üye ülkelerinde, tüketicilerin artan talepleri doğrultusunda genetiği değiştirilmiş yem ile beslenmemiş hayvanlardan elde edilen ürünlerin bu yönde etiketlenmesi uygulamasnn yaygnlaştğ görülmektedir.