Abstract:
Mi’râc, Hz. Muhammed’in Mekke’den Kudüs’e, oradan
da göklere yaptırıldığı seyahatin ve dinler tarihinin eşsiz mu’cizesinin
adıdır. Tanrı, “miʻrâca davetin tebliği” işini Cebrâîl’e vermiştir. Cebrâîl’in
bu görevi nasıl yaptığı, -bu konuda âyet ve hadîs olmadığı için-, şairler
tarafından farklı farklı anlatılmıştır. Bu motif hemen hemen bütün miʻrâc nâme ve mi’râciyelerde görülmektedir. Makalede, “mi’râca davetin tebliği”
motifinin ifade edilişini, Süleyman Çelebi (XV. yüzyıl) Mevlid’i (eski ve
asıl metin, yeni ve değiştirilmiş metin) ile Şeyh Gâlib (1757-1799)’in Hüsn
ü Aşk’ındaki şekilleri ile kıyaslanmıştır. Aynı motifin, değişik yüzyıllarda
oluşturulan metinler arasındaki birbirine benzemeyen ifadeleri arasındaki
farklar gösterilmiş; bu farkların doğmasına sebep olan tarihî ve sosyal
sebepler yorumlanmıştır.
