Abstract:
Bu araştırmanın amacı; ergen yaş grubunda uyku sorunları, özbilinçlilik
duygulanımları ile duygusal ve davranışlar sorunları arasındaki ilişkinin
incelenmesidir. Kesitsel nitelikli bu araştırma İstanbul’da öğrenim gören 11-17 yaş
aralığında 321 kadın (%68,3), 149 erkek (%31,7) ergen üzerinde gerçekleştirilmiştir.
Katılımcılara, DSM-5 Düzey 2 Uyku Bozukluğu Ölçeği (11-17 yaş çocuk formu),
Ergenler için Özbilinçlilik Duygulanımları Testi (EÖDT), Güçler ve Güçlükler
Anketi-Ergen Formu (GGA) uygulanmıştır. Verilerin analizinde, Bağımsız
Örneklemler T Testi Analizi, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi ve
Çok Değişkenli Doğrusal Regresyon Analizi ve aracı değişken analizi kullanılmıştır.
Kadın katılımcıların DSM-5 Düzey 2 Uyku Bozukluğu Ölçeği puanları erkek
katılımcılardan anlamlı ölçüde yüksektir. DSM-5 Düzey 2 Uyku Bozukluğu Ölçeği
puanları ile EÖDT-Utanç puanı ve GGA-Davranış Sorunları puan arasında pozitif
yönde; ÖDT-Suçluluk puanı ile GGA-Davranış Sorunları puanı arasında negatif
yönde ve DSM-5 Düzey 2 Uyku Bozukluğu Ölçeği puanı ile GGA toplam puanları
arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Regresyon analizi sonuçları,
GGA-Duygusal Sorunlar, Davranış Sorunları, Dikkat Dağınıklığı ve Aşırı
Hareketlilik ve EÖDT-Utanç puanlarının, DSM-5 Düzey 2 Uyku Bozukluğu Ölçeği
puanını anlamlı bir şekilde yordadığını göstermektedir. Yapılan aracı değişken
analizine göre duygusal sorunlar ile uyku sorunları arasında davranış sorunlarının
aracı değişken olarak rol oynadığı görülmüştür. Bu sonuca göre davranış sorunları,
duygusal sorunların uyku sorunlarını yordama gücünü azaltmaktadır. Uyku sorunları
yaşayan ergenlerin özbilinçlilik duygulanım durumlarının duygusal ve davranış
problemlerinin belirlenmesi ve iyileştirilmesi önerilmektedir.
