Abstract:
AraĢtırmada öğretmenlerde liderlik tiplerinin psikolojik sermaye ve örgütsel sessizlik
üzerindeki etkisinin incelenmesi hedeflenmiĢtir. Bu hedef doğrultusunda hipotezler
oluĢturulmuĢ ve test edilmiĢtir.
AraĢtırma nicel araĢtırma paradigmasıyla yapılmıĢ olup iliĢkisel tarama modeliyle
desenlenmiĢtir. AraĢtırmanın evrenini Ġstanbul ilinde resmi ortaokul ve lise
öğretmenleri oluĢturmaktadır. Örneklem kolayda örnekleme yöntemiyle seçilmiĢtir.
Bunun sebebi COVĠD-19 küresel salgını sebebiyle okulların kapatılması ve öğretmen
katılımcılara ulaĢma güçlüğü olmuĢtur. Hem araĢtırmacının hem de katılımcıların
sağlığı önemsendiğinden, kolayda örnekleme yöntemiyle, Ağustos ayında seminer
için okula çağrılan öğretmenlerden veri toplanmıĢtır.
AraĢtırma kapsamında kullanılan tüm ölçeklerin iç tutarlılığa bağlı güvenirliklerini
incelemek için Cronbach alfa değerleri hesaplanmıĢtır. Değerler ölçeklerin iç
tutarlılığı olduğunu göstermiĢtir. Ayrıca psikolojik sermaye, örgütsel sessizlik ve
liderlik stili ölçeklerinden elde edilen puanların dağılımını incelemek için çarpıklık
ve basıklık katsayıları temel alınmıĢtır. Dağılım normal dağılım varsayımını
karĢılamaktadır. Liderlik tipleri ile örgütsel sessizlik ve psikolojik sermaye
arasındaki iliĢkileri incelemek için Pearson korelasyon katsayıları hesaplanmıĢtır.
Liderlik tiplerinin örgütsel sessizlik ve psikolojik sermaye üzerindeki etkisini
belirlemek için ise çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanmıĢtır. Regresyon analizi
öncesinde bağımsız değiĢkenler arasında çoklu bağlantı probleminin bulunup
bulunmadığı varyans artıĢ faktörü (VIF) değerleri hesaplanarak araĢtırılmıĢtır.
Hataların bağımsızlığı varsayımını incelemek için Durbin-Watson katsayısı
hesaplanmıĢtır. AraĢtırma kapsamında, örgütsel sessizlik ölçeğinden elde edilen
puanları cinsiyet, medeni durum ve okul türü değiĢkenlerine göre karĢılaĢtırmak için
viii
bağımsız örneklem t testi uygulanmıĢtır. Bu ölçekten elde edilen puanları mesleki
kıdem, kurumdaki mesleki kıdem, branĢ ve hizmet alanı değiĢkenlerine göre
karĢılaĢtırmak için ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıĢtır. Varyans
analizinde farkın kaynağını belirlemek için Scheffe post-hoc testi kullanılmıĢtır.
AraĢtırmada 401 katılımcı sorulara cevap vermiĢtir. Toplanan verilerden elde edilen
bulgulara göre tüm liderlik tipleri ile örgütsel sessizlik arasında anlamlı iliĢkiler
tespit edilmiĢ olup, psikolojik sermaye ile yalnızca dönüĢümcü liderlik tipinin iliĢkili
olduğu tespit edilmiĢtir. Liderlik tiplerinden sadece dönüĢümcü ve sürdürümcü
liderlik örgütsel sessizliğin anlamlı bir yordayıcısı iken, psikolojik sermayenin
anlamlı yordayıcısı ise sadece dönüĢümcü liderlik olarak tespit edilmiştir
