FOTOĞRAF VE SİNEMA İLİŞKİSİNİN NURİ BİLGE CEYLAN SİNEMASI BAĞLAMINDA ANALİZ

Abstract

Geçmişten bugüne tüm sanat dalları birbirleri ile yoğun bir etkileşim içerisinde olmuştur. Bu etkileşim sinema ve fotoğraf için de geçerlidir ancak sinema ile fotoğrafın geleneksel sanatlardan farklı olarak teknolojik birer ürün olmaları, aralarındaki ilişkinin de diğer sanat dallarına göre daha farklı olmasına sebep olmuştur. Mekanik bir yapıya sahip olan bu iki sanat alanından sinema hareketli görüntüleri kaydederken fotoğraf durağan görüntüleri kaydeder. Bu önemli farklılık, zaman ilerledikçe fotoğraf ve sinemanın anlatım dilleri arasında da önemli farklılıkların oluşmasına sebep olmuştur. Diğer yandan teknolojik birer buluş olan bu iki sanat dalı arasında benzer teknolojileri kullanmaları sebebi ile bir yakınlık da söz konusudur. Bu durum fotoğraf ve sinemanın, aynı anda hem çok yakın hem de çok farklı olabilme potansiyeline sahip olduğunu gösterir. Bu çalışmada fotoğraf ile sinema arasındaki benzerlik ve farklılıklar incelenmiş, Nuri Bilge Ceylan’ın fotoğraf ve filmleri ile bu durum örneklendirilmiştir. Nitel araştırma kapsamında olan bu çalışmada, yöntem olarak görüntü analizi ve derinlemesine mülakat yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya konu olan fotoğraf ve sinema, tarihsel gelişim süreçlerine paralel olarak ele alınmıştır. Bu doğrultuda giriş bölümünden hemen sonraki bölümde görüntü üretiminin oluşum ve gelişimine yer verilmiştir. Burada fotoğrafın bulunuşuna giden yol ile fotoğraf icat edildikten sonraki gelişimi, ardından ise teknolojik bir makine olan ve bir süre sonra çoğaltılabilir özellik kazanan fotoğraf ile sanatın ilişkisi incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde; öncelikle hareketin oluşumu ve hareketi oluşturmaya yönelik çalışmalar yapan kişiler ile buluşları anlatılmıştır. Bu bölümün sonraki kısımlarında ise devinimin keşfinden sonraki gelişim süreci anlatılmış; sinemanın keşfi ve yapılan ilk çalışmalar ile sinemayı salt hareket olmaktan çıkarıp,

x onu bir anlatım aracına dönüştürerek sanatın alanına dahil eden kişiler ve çalışmalarına yer verilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde; durağan ve hareketli görüntü incelenmiş; fotoğraf ve sinema arasındaki benzerlikler ile farklılıklara değinilmiştir. Bu doğrultuda iki örnek incelenmiştir. Çalışmanın sonraki bölümünde sinemada stil arayışları incelenmiş; auteur iki yönetmen olan Nuri Bilge Ceylan ve Theodoros Angelopoulos’un sinemaya yaklaşımları karşılaştırılmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise; sanat hayatına fotoğraf ile başlayan ve daha sonra film yönetmenliğine de atılan Nuri Bilge Ceylan’ın fotoğrafları ile filmleri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Nuri Bilge Ceylan’ın 1995 ile 2018 yılları arasında çektiği; Koza, Kasaba, Mayıs Sıkıntısı, Uzak, İklimler, Üç Maymun, Bir Zamanlar Anadolu’da, Kış Uykusu ve Ahlat Ağacı filmlerinden alınan görüntüler ile çektiği fotoğraflar karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.