OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN SINIF YÖNETİMİ BECERİLERİNİ YORDAYAN DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı; okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlilik, motivasyon, mesleki tükenmişlik, mesleğe yabancılaşma, epistemolojik ve pedagojik inanç düzeyleri gibi bilişsel, duyuşsal ve davranışsal unsurları temsil eden değişkenlerin okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi beceri düzeylerini nasıl etkilediğini ve ne derecede yordadığını tespit etmektir. Bununla birlikte okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi beceri düzeyleri öğrenim düzeyi, yaş, mesleki kıdem, gelir düzeyi, sınıfın yaş grubu, öğrenci sayısı ve yardımcı ya da stajyer olup olmama durumuna göre değişiminin belirlenmesi de amaçlanmıştır. Araştırma, İstanbul ili Başakşehir ve Küçükçekmece ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bağımsız anaokullarında ve özel okullarda görev yapmakta olan 304 okul öncesi öğretmeninin katıldığı ilişkisel tarama modelin de gerçekleştirilmiştir. Araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin bilgilerini toplamak için Öğretmen Bilgi Formu ile birlikte “Sınıf Yönetimi Becerileri Ölçeği, Öz-Yeterlik İnançları Ölçeği, Öğretmen Motivasyon Ölçeği, Mesleki Tükenmişlik Ölçeği, Okul Öncesi Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşma Ölçeği, Epistemolojik İnanç ve Pedagojik İnanç Sistemi Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçekler yardımıyla toplanan verilerin analizi SPSS 22 paket programı yardımıyla çözümlenmiştir. Bu aşamada ilk olarak okul öncesi öğretmenlerinin bağımlı ve bağımsız değişkenlere verdikleri yanıtlardan elde edilen veriler üzerinde normallik testi ile sınıf yönetimi beceri ölçeği verilerine dair betimsel istatistikler yapılmıştır. Daha sonrasında ikinci alt problemin yanıtlanmasına yönelik öğrenim düzeyi, yaş, mesleki kıdem, gelir düzeyi, sınıfın yaş grubu, öğrenci sayısı ve yardımcı personel durumu değişkenleriyle örneklem grubundaki öğretmenlerin sınıf yönetim beceri düzeylerine göre anlamlı biçimde farklılaşıp farklılaşmadığını belirlenmek için xviii

Kruskall Wallis-H Testi yapılmıştır. Son olarak üçüncü araştırma sorusuna yönelik, öz-yeterlik inanç, motivasyon, mesleki tükenmişlik, mesleğe yabancılaşma, epistemolojik ve pedagojik düzeylerinin sınıf yönetim becerilerini yordama derecesini belirlemek için çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri, motivasyonları, öz-yeterlik, epistemolojik ve pedagojik inançlarının yüksek, mesleğe yabancılaşma ve tükenmişlerinin ise düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Araştırmadaki bağımlı ve bağımsız değişkenlerin genel anlamda yaş, gelir düzeyi ve çocuk yaş grubu değişkenlerinden etkilenme eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inancı, öğretmen motivasyonu, mesleki tükenmişlik, mesleğe yabancılaşma, epistemolojik ve pedagojik inanç değişkenlerinin birlikte, katılımcıların sınıf yönetimi becerileriyle yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişkisi olduğuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak ilgili bağımsız değişkenlerin birlikte, okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri üzerindeki toplam varyansın yaklaşık %62’sini açıkladıkları sonucuna ulaşılmıştır.