BOBİ FRS STOKLAR STANDARDININ TMS/TFRS VE VUK’A GÖRE İNCELENMESİ VE UYGULANMASI

Abstract

Ticari ve ekonomik faaliyetler günümüz dünyasında tamamen küresel bir yapıya bürünmüş, ülkeleri ayıran sınırlar yatırımcılar için kalkmış, işletmelerin muhasebe süreçlerinde ve finansal raporlarında ortak bir dil kullanması zorunlu hale gelmiştir. İşletmelerin muhasebe ve finansal raporlarının dünyadaki tüm yatırımcılara hitap edebilmesi için Uluslararası Muhasebe Standartları oluşturulmuş olup ortaya konulan bu standartlar ülkelerin ve şirketlerin genel kabulünü kazanmıştır. Ülkeler Uluslararası Muhasebe Standartlarını baz alarak ulusal muhasebe standartlarını yürürlüğe koyarken ülkemiz de Türkiye Muhasebe Standartlarını (TMS) uygulamaya dahil etmiştir. Borsada işlem gören şirket ve bankalar gibi kuruluşların TMS’leri uygulaması zorunlu kılınırken, 01.01.2018 tarihi itibari ile ticari ve ekonomi hayatımıza dahil olan Büyük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler için Finansal Raporlama Standartlarını (BOBİ FRS) uygulamak bağımsız denetime tabi olup TMS’leri uygulamayan işletmeler için zorunlu hale getirilmiştir. Ülkemizin temel vergi yasası olan Vergi Usul Kanunu (VUK) ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (MSUGT) ile birlikte yeni dahil olan standartlar muhasebe uygulayıcıları ve işletme paydaşları için karmaşık bir hal almıştır. Bu çalışmada işletmelerin en önemli bilanço kalemlerinden olup dönem karı/zararı üzerine etkisi oldukça fazla olan stoklar ele alınmış, BOBİ FRS 6. Bölüm Stoklar Standardı, TMS 2 Stoklar Standardı ve VUK/MSUGT Stoklar hükümleri incelenerek standartlar arasındaki farklılıklar uygulayıcıların hatalı işlemlerde bulunmasının önüne geçmek, finansal dönem sonu raporlarının doğru olarak hazırlanması, işletme paydaşlarının yanıltılmadan gerekli bilgilere ulaşması amacı ile detaylı olarak açıklanmış ve ortaya konulmuştur. viii

Çalışmanın uygulama bölümünde ise ülkemizin lokomotif sektörlerinden olan tekstil sektöründe faaliyet gösterip ithalat ve ihracat işlemlerini yoğun olarak gerçekleştiren bir işletme ele alınmıştır. İşletmenin bir ay boyunca stoklar ile ilgili olarak yapmış olduğu çeşitli işlemler BOBİ FRS 6. Bölüm Stoklar Standardı, TMS 2 Stoklar Standardı ve VUK/MSUGT Stoklar hükümlerince nasıl kayıtlara intikal ettirileceği uygulamalı olarak gösterilip, standartlar arasındaki farkların dönem sonu itibari ile kar/zarar tablosu (gelir tablosu) sonucunda yer alan dönem karı/zararı tutarına nasıl etki edeceği bulunarak gösterilmiştir. Yapılan bu çalışma ile birlikte ülkemizde yürürlükte bulunan standartlara göre stoklar ile ilgili işlemlerin eksiksiz bir biçimde gerçekleştirilmesi, muhasebe uygulayıcılarının tabi oldukları standarda göre ilgili işlemleri doğru olarak tamamlamaları, işletme paydaşlarının işletmeler üzerinde karar alırken yanılmadan sonuca ulaşmalarını, özellikle tekstil sektörü üzerine faaliyette bulunan işletmeler için yol gösterici bir kaynak olması amaçlanmıştır