SAĞLIK SEKTÖRÜNDE UYGULANAN İLAÇ PAZARLAMA FAALİYETLERİNİN HEKİMLER TARAFINDAN ETİK AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

İlaç Pazarlama Faaliyetlerinin Etik Açıdan Değerlendirilmesi’ adlı çalışma sağlık sektöründe yapılan ilaç pazarlama faaliyetlerinde karşılaşılan sorunları ortaya çıkarmak ve sorunları gidermeye yönelik tekliflerde bulunmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışan 280 hekim oluşturmaktadır. Katılımcılara demografik bilgiler, ilaç pazarlama faaliyetlerini etik açıdan değerlendirdikleri ölçek ve ilaç pazarlama faaliyetleri ile ilgili olarak duyulan veya bilinen davranış ve uygulamalar ölçeği şeklinde 4 bölümden oluşan anket uygulanmıştır. Anket sonuçlarını değerlendirmek için IBM SPSS Statistics 24.0 sürümü kullanılmıştır. Araştırmanın modeli olarak nedensel-karşılaştırmalı desen kullanılmıştır. Çalışmada anlamlılık düzeyi α = 0,05 olarak alınmıştır. Birinci olarak, anketteki demografik bilgiler soruları için daha sonra, anketin başka bölümlerindeki 3 ölçeğe yönelik olarak cevap sıklık (frekans) dağılımı verilmiştir. Hipotezlerin test edilmesi ve bunun için hangi testin uygun olup olmadığı araştırmak için verilerin dağılımının normal olup olmadığı sınanmıştır. SPSS programı içinde yer alan Kolmogorov-Simirnov ve Shapiro-Wilk normal dağılım testi yapılmıştır. Aralarında anlamlı farklılık olanlarda bı farklılığın kaynağının belirlenmesi için ortalama sıra (mean rank) değerlerine bakılmıştır ve ayrıca ortalama değerleri verilmiştir. Belirli bir ilacın reçete edilmesi karşılığında herhangi bir menfaat sağlamak konusundaki önermemizi hekimlerin büyük bir çoğunluğu etik bulmadıklarını ifade etmişlerdir. “İlaç firmaları tarafından verilen numune ilaçları yoksul hastalara kullanıyorum” önermesine hekimlerin yine çoğunluğu bu pazarlama stratejisinin genel toplum sağlığına faydalı olduğu görüşünü bildirmişlerdir. Çalışmamızın gelecekteki çalışmalara ışık tutacağı ve ilaç pazarlaması konusunda sağlık çalışanları, ilaç üretimi yapan kurum ve kişileri bilinçlendirebileceği düşünülmektedir.