19-30 YAŞ ARASI LİSANSLI SPORCULAR İLE SEDANTER BİREYLERİN SIVI TÜKETİMİNE İLİŞKİN BESLENME BİLGİ DÜZEYİ VE ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ

Abstract

Yüksek fiziksel uygunluk bileşenlerine sahip olan sporcu bireyler ile fiziksel aktivite düzeyi düşük olan sedanter bireylerin sıvı tüketim alışkanlıkları ve sıvı tüketimlerine ilişkin beslenme bilgi düzeyleri arasında farklılık olması beklenmektedir. Bununla beraber sporcu ve sedanter bireylerin aktivite düzeyleri ile beslenmelerindeki sıvı tüketim alışkanlıklarının vücut bileşimlerini etkilemesi de mümkündür. Fiziksel aktivite düzeyi yüksek olan ve düzenli su tüketim alışkanlığı bulunan bireylerin daha sağlıklı vücut bileşimlerine sahip olduğu bilinmektedir. Çalışma kapsamında İstanbul İlinde bulunan 19-30 yaş aralığında 160 bireyin (80 lisanslı sporcu, 80 sedanter) beslenmede sıvı tüketimine ilişkin bilgi düzeyleri, su tüketim alışkanlıkları ve vücut bileşimleri karşılaştırıldı. Araştırma için öncelikle her bir grupta 80 kişi (40 kadın, 40 erkek) olacak şekilde sporcu ve sedanter bireylerden iki ayrı örneklem oluşturuldu. Katılımcılar ile yüz yüze görüşme yapılarak anket çalışması yürütülüp, akabinde antropometrik ölçümleri alınarak her iki grubun değerlendirilmesi yapıldı. Anket formu ve antropometrik ölçümlerden elde edilen veriler IBM SPSS Statistics 22.0 İstatistik Programı ile değerlendirildi. Araştırmaya katılan sporcu kadın bireylerin BKI’ leri 21,26±2,52 (kg/m2), sedanter kadın bireylerin 23,79±4,11 (kg/m2), sporcu erkek bireylerin 23,44±2,84 (kg/m2), sedanter erkek bireylerin 25,38±3,09 (kg/m2) olarak tespit edildi. Sporcu ve sedanter kadın bireyler ile sporcu ve sedanter erkek bireylerin BKI’ leri arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu kabul edildi (p≤0,05; pkadın=0,001, perkek=0,001). Katılımcıların vücut yağ oranlarına bakıldığında; sporcu kadın bireylerin ortalama %23.28±4.99, sedanter kadın bireylerin %29,79±6,38, sporcu erkek bireylerin %12,09±5,62, sedanter erkek bireylerin %18,17±4,67 oranlarına sahip olduğu tespit edildi. Sporcu ve sedanter kadın bireyler ile sporcu ve sedanter erkek bireylerin vücut yağ yüzdeleri arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu kabul edildi (p≤0,05; pkadın=0,000, perkek=0,000). Sporcu kadın bireylerin günde ortalama 1950 ml, sedanter kadın bireylerin 1800 ml, sporcu erkek bireylerin 2400 ml, sedanter erkek bireylerin ise 2200 ml kadar su tükettikleri tespit edildi. Sporcu ve sedanter kadın bireyler ile sporcu ve sedanter erkek bireylerin su tüketim miktarları arasında anlamlı farka rastlanmadı (p>0,05; pkadın=0,428, perkek=0,425). Sporcu ve sedanter kadın bireylerin içtikleri su miktarları arasındaki fark ile sporcu ve sedanter erkek bireylerin içtikleri su miktarları arasındaki farkın vücut yağ oranları üzerinde herhangi bir anlamlı etkisinin olmadığı tespit edildi (p>0,05; pkadın=0,637, perkek=0,690). Çalışmamızdan elde edilen diğer sonuçlara göre, 19-30 yaş arası sporcu erkek bireyler ile sedanter erkek bireylerin sıvı tüketimine ilişkin bilgi düzeyini ölçen anket sorularına verdikleri cevaplarda istatistiksel olarak anlamlı farka rastlanırken, sporcu ve sedanter kadın katılımcıların sorulara verdikleri cevaplarda anlamlı bir fark gözlemlenmedi. Katılımcıların tamamında su tüketim alışkanlıklarının, vücut bileşimleri üzerine anlamlı bir etkisinin olmadığı tespit edilirken, vücut bileşimindeki farklılıklar fiziksel aktivite düzeyleri ile v

ilişkilendirildi. Sonuç olarak sporcu kadın ve erkek bireyler ile sedanter kadın ve erkek bireylerin, su tüketim alışkanlıklarının vücut bileşimleri üzerine olan etkisinin anlamlı olup, olmadığını değerlendirebilmek için daha büyük olgu sayılarında yapılacak çalışmalara ihtiyaç duyulduğu gözlemlendi