Abstract:
Bu araştırmanın amacı, İstanbul ilinde yer alan, Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı
devlet ve özel ilkokullarda görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin
performansında veli, öğrenci ve meslektaşlarının etkilerini, üç farklı ölçek
sonuçlarından yararlanarak incelemektir.
Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde MEB’e bağlı ilkokullarda çalışan
öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem ise 2018-2019 eğitim öğretim yılında il
merkezindeki devlet ve özel 25 farklı ilkokulda görev yapan 212 sınıf ve branş
öğretmeninden meydana gelmektedir. Veri toplama aracı olarak; “Veli Yaklaşım
Ölçeği Faktör Yapısı”, “İlköğretim Okullarında İstenmeyen Öğrenci
Davranışları Ölçeği” ve “Okul İklimi Ölçeği” olmak üzere toplam üç adet ölçek
kullanılmıştır. İzin prosedürünü takiben uygulanan anketlerden elde edilen
veriler kodlanarak bilgisayar ortamında SPSS 20.0 paket programına girilmiştir.
Ölçeklerde yer alan sorulara verilen yanıtların dağılımı frekans analizi ile
incelenmiş olup elde edilen bulgular çizelgeler halinde sunulmuştur.
Veli yaklaşım ölçeği faktör yapısına göre veliler bayan öğretmenlere karşı daha
olumlu ve bilgilendirici yaklaşım sergilemektedir. Velilerin öğretmenlere
yaklaşımları konusunda gerek devlet okulları gerekse özel okullar açısından
anlamlı düzeyde fark bulunmamaktadır. Veliler tarafından sınıf öğretmenlerine
yönelik olumlu ve bilgilendirici yaklaşım düzeyi branş öğretmenlerine kıyasla
anlamlı derecede daha yüksektir.
İlköğretim okullarında istenmeyen öğrenci davranışları ölçeği faktör yapısına
göre sınıf disiplini konusunda bayan öğretmenler istenmeyen öğrenci
davranışlarından daha fazla etkilenmektedir. Ölçme ve değerlendirme işlemlerinde,
öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarından etkilenme seviyeleri ile mesleki
kıdemleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Ayrıca sınıf disiplini
konusunda devlet okulunda çalışan öğretmenlerin özel okulda çalışan öğretmenlere
kıyasla istenmeyen öğrenci davranışlarından etkilenme düzeyleri arasında anlamlı bir
fark bulunmamaktadır.
Okul iklimi ölçeğine göre; ilkokul öğretmenlerinin performansına etki eden
meslektaş davranışlarına yönelik olarak 1-5 yıl ve 6-10 yıl arası mesleki kıdemi
bulunanların negatif davranış düzeylerinin 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip olanların
negatif davranış düzeyinden anlamlı derece daha yüksektir. Devlet okulunda çalışan
öğretmenlerin okul iklimi pozitif perspektif algısının özel okulda çalışan
meslektaşlarına nazaran anlamlı derecede daha yüksektir.
