Alternatif Tasarlamalar Bağlamında Fotoğraf

Abstract

Şüphesiz ki fotoğrafın farklı disiplinlerde ve farklı zamanlarda yapılmış icatların bir sonucu olması, kavramın icadına ilişkin net bir bilgi verilmesine mani olmaktadır. İlk zamanlarında, belge olmaktan öteye geçemeyen fotoğraf disiplininin bir sanat formuna dönüşeceği birçoklarının aklından bile geçmemiştir. Ancak, o dönemler düşünüldüğünde, henüz ne işe yaradığı ve geleceğinin ne yöne doğru ilerlediği tam olarak kestirilemeyen fotoğraf, çok keskin ve ani bir biçimde resim sanatı üzerinde etki yaratarak Realizm sanat akımının yok olmasına ve yeni sanat akımlarının ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Uygulamalı bir şekilde insanoğlunun günlük hayatında yer alan fotoğraf, takip eden dönemlerde belge olmanın dışındaki farklı disiplinlerin etkili bir şekilde istifade ettiği bir hal almıştır. Özellikle İngiltere’nin öncülük ettiği endüstri devrimi ve Amerika Birleşik Devletleri ile dünyanın geri kalanında oluşturduğu karşı konulmaz etki, fotoğrafın bir reklam ve pazarlama aracı olarak da kullanılması yolunu açmıştır. Endüstri devriminin toplumsal yapı üzerinde oluşturduğu değişikliğin bir sonucu olarak da evrimleşen sanat kavramı, Almanya’daki Bauhaus okulunun da etkisiyle fotoğrafın yeni dünya sanatçıları tarafından sanat objesi olarak kullanılmasının önünü açmıştır. Modern sanatlar tarihi içerisinde fotoğraf, bir tasarım aracı olarak ilk defa Bauhaus okulunun eğitimcileri ve öğrencileri tarafından kullanılmıştır. Takip eden dönemde ise sürekli gelişen ve kullanımı kolaylaşan fotoğraf teknolojileri, tüm dünyada sanatçıların ilgisini çekerek alternatif uygulamalar yapılmasının önünü açmıştır. Günümüze geldiğimizde fotoğrafın artık tamamen sanal bir kavram olduğu gözlemlenir. Sayısal fotoğraf artık tarihi bir kavramdır ve teknolojinin hangi imkanlara doğru ilerlediği net olarak tahmin edilememektedir. Bu değişimlerin yanında fotoğrafın da bir sanat formu olduğu gerçeği halen yerli yerinde durmaktadır ancak özellikle son yıllarda tasarım kavramının fotoğrafa disiplinine yansımaları üzerine ciddi gelişmeler yaşanmaktadır. Çünkü yeni dünyada fotoğraf, özellikle görüntü kaydı sonrasında yapılan aydınlık oda uygulamaları sayesinde fantastik bir dünyaya açılan pencere konumuna da gelmiştir. Bu çalışmada, fotoğrafın bir kavram olarak geçirdiği evrim, geçmiş ve bugün bağlamında örneklerle kısaca değerlendirilmiş ve kavramın geleceğine ilişkin tasarımsal gereklilikler fotoğrafçı perspektifinde değerlendirilmiştir.