Abstract:
Şiddet davranışı, psikolojik, sosyolojik ve hukuki/adli boyutlarıyla
önemli bir sorun oluşturmaktadır. Bu araştırma, şiddet davranışının
ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülen kavramlar arasındaki ilişkiye
bakıp önlenmesine yönelik çalışmalara katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Araştırma, 285’i kadın ve 285’i erkek, toplam 570 gönüllü yetişkin ile
yürütülmüştür. Katılımcılara, öfke düzeyini ölçmek için 34 maddelik, 4’lü
likert tipi Sürekli Öfke-Öfke Tarzı Ölçeği (SÖÖTÖ), dürtüselliği ölçmek
için 45 maddelik 4’lü likert tipi UPPS Dürtüsel Davranış Ölçeği (UPPS), 18
yaş öncesi ve sonrasında gösterdikleri fiziksel-sözel şiddet davranışlarını
ölçmek için araştırmacının geliştirdiği 28 maddelik anket ve demografik
bilgilere ulaşmak için 10 maddelik Demografik Anket uygulanmıştır.
Katılımcıların yaş ortalaması 32,7 ± 9,15’dir. Erkekler kadınlara göre
18 yaş öncesi ve sonrası daha fazla fiziksel-sözel şiddet davranışı
göstermektedir. “Sürekli öfke”, “öfke dışa vurumu” ve “öfke içe vurumu”
puanları yüksek olanlarda fiziksel-sözel şiddet davranışı gösterme arasında
pozitif anlamlı ilişki bulunmuştur. Öfke kontrolü puanları ile fiziksel-sözel
şiddet davranışı gösterme arasında anlamlı negatif ilişki vardır. Dürtüsellik
alt ölçeklerinden heyecan arama ve sıkışıklık puanları ile fiziksel-sözel
şiddet davranışı gösterme arasında yüksek anlamlı pozitif ilişki vardır.
AMOS Yapısal Eşitlik Modellemesi analizine göre, dürtüsellik öfkeyi
tetiklemekte, öfke de fiziksel-sözel şiddet davranışını etkilemektedir.
Öfkenin dürtüsellik ile fiziksel-sözel şiddet davranışı arasında yarı aracılık
etkisi gösterdiği gözlemlenmiştir.
