Abstract:
Dünya nüfusunun hızlı bir şekilde artmasıyla birlikte üretim ve tüketim dengesinde değişiklik meydana gelmiştir. Bu dengenin sağlanması için de üretim kapasiteleri arttırılmış, artan üretim kapasitesi iş gücü kollarında tehlikeyi, tehlikeye bağlı olarakta iş kazalarının oluşmasına neden olmuştur. Her kaza sektör için maddi ve manevi kayıp anlamına gelmektedir. İş sektöründeki maddi ve manevi kayıpların artmasıyla da her ülke kendine özgü kanun ve yönetmeliklerle risklerden meydana gelecek kazalara engel olmaya çalışmıştır.
Milattan önceki zaman diliminden başlayarak, günümüze kadar sürekli geliştirilerek risk faktörünü tamamen kaldıracak önemli çalışmalar yapılmıştır. Bakanlıklar iş kollarına göre yönetmelikler çıkartmıştır. Araştırmacılar sektörlere göre her iş alanıyla ilgili çalışmalar yaparak, kazalara sebebiyet verecek durumları belirtmiş ve alınması gereken önlemleri sıralamıştır.
Yapılan her çalışma kendi içinde iş kolu olarak ayrım göstermiştir. Kaza riskinin en fazla olduğu iş kolundan en az olduğu iş koluna göre ayrı ve farklı çalışmalar yapılmıştır. TÜİK, SGK, ÇSGB ve araştırmacıların yapmış olduğu araştırma verilerinden faydalanılarak inşaat sektöründe meydana gelen ve gelebilecek olan kazalar sıralanmıştır. Bir bina inşaatında, Fine Kinney ve 5X5 Matris risk değerlendirme yöntemleri uygulanarak kazaya sebep olabilecek tehlikeler belirtildi. Olasılık, şiddet ve frekans değerlerinin vermiş olduğu risk skorlarına göre değerlendirmeler yapıldı. Değerlendirmeler sonucunda Fine Kinney metodunun risk skorlarının genellikle 5X5matris metodundan yüksek çıktığı görüldü ve skorun yüksek çıkmasının değerlendirme kısmını çokta değiştirmediği çizelgelerle gösterildi. Sonuç olarak, inşaat sektöründe her zaman tek bir yöntemle yapılan risk değerlendirme uygulamalarının yeterli olmayacağını, en az iki yöntemle karşılaştırma yapılmasının daha etkin olacağı ve ideal sonucun bu şekilde bulanacağı düşünülmektedir.
