Abstract:
Bu tezde Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nin Türkiye ile olan sosyo-ekonomik, siyasi, kültürel alanlardaki işbirlikleri ve Orta Asya’da bölgesel işbirliği ile güvenlik konularının yanı sıra, Yeni Bölgeselcilik ve Liberal Kurumsalcılık teorileri çerçevesinde Kazakistan’ın Türk Keneşi’nin faaliyetlerindekirolü incelenmiştir.Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile Türkiye arasında Türk Devletleri Başkanları Toplantısı, Türk Konseyi Zirveleri giderek önem kazanmıştır.
Bu çalışmada, yüksek düzeyde gerçekleşen zirvelerin ana konuları gözden geçirilmiştir ve Türk Devletleri arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi ve geliştirilmesinde Türk Keneşi’nin rolüde tartışılmıştır. Türk Keneşi’ne üye ülkeler uluslararası kuruluşlar çerçevesinde bir işbirliği yürütmektedirler. Kazakistan, Türk Keneşi’nin geliştirilmesigirişimlerinde önemli role sahiptir. Bu tezin amacı Orta Asya’da işbirliği ve güvenlik sorunları bağlamında Türk Keneşi’nin faaliyetlerini ve Kazakistan’ın işbirliğini güçlendirmedeki rolünü belirlemektir.
Çalışmanın ilk bölümünde, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ortaya çıkan Orta Asya ülkelerdeki sosyo-ekonomik ve politik ilişkiler tartışıldıktan sonra, Türkiye dâhil olmak üzere, ABD, Çin, Rusya ve Avrupa Birliği gibi güçlü aktörlerin Orta Asya’daki çıkarları saptanmıştır. İkinci bölümde, Orta Asya’daki bölgesel işbirliği ve güvenlik konuları ve Kazakistan’ın bu konular bağlamında öne attığı politikalar ve bölgesel işbirliğin güçlendirilmesindeki rolüne değinilmiştir. Üçüncü bölümde, Türk Keneşi’nin faaliyetleri, bölgesel işbirliğinin geliştirilmesinde ele aldığı politika ve stratejilerinin değerlendirilmesi yapılmıştır.
Bununla birlikte, bu tez çalışmasında entegrasyonun güçlendirilmesi ve ortak çıkarların belirlenmesine ilişkin gerekli olan, Türk halklarının kültürel, psikolojik ve iletişimsel yakınlıklarının önemli faktörleri de vurgulanmaktadır. Ayrıca, entegrasyon sürecinde Türk Cumhuriyetleri’nin karşılaştığı güncel sorunlara yer verilmiştir.
