Abstract:
İnsanoğlunun ateşi keşfetmesiyle birlikte ateşin kullanım alanları genişlemiş ve
insan hayatında önemli bir yer edinmiştir. Ateşi kullanarak hayatını idame ettiren
insanlar ateşten faydalanmakla birlikte ateşin kontrolden çıkmasıyla ateşin tehlikeli
yüzüyle tanışmışlardır. İnsanlara faydası dokunan ateşin kontrolden çıkması insana
ve doğaya telafisi mümkün olmayan zararlar vermiştir ve vermeye devam
etmektedir. İnsanlar ateş olmadan yaşayamayacağı için ateşin getirisi olan
felaketlere karşı savunma mekanizmaları oluşturmaya çalışmışlardır. Acı
tecrübelerle devam eden bu süreçte oluşan maddi manevi büyük kayıplar, ateşin
getirisi olan yangınlarla mücadelede profesyonel hareket etmeyi gerektirmektedir.
Yerel yönetimlerin bünyesinde olan itfaiye teşkilatı yönetimsel olarak yerel
yönetimlerin kapasitelerine bağlı kalmış ve gelişim noktasında bu kapasitenin
sınırları içerisinde ilerleyebilmiştir. Bu durum itfaiye teşkilatının standardize
edilmesini engellemiş ve bu doğrultuda iyileştirmeye gidilmesini gerekli kılmıştır.
Çünkü itfaiye kurumu yerelin üzerinde ülke çapında bütünsel yaklaşılması gereken
bir yönetime sahip olmalıdır. Afet ve Acil Durum başlığında yer alan olaylarda itfaiye
teşkilatı yalnız kalmakta; arama kurtarma hizmetinden ilk yardım hizmetine kadar
tüm başlıkları bünyesinde toplayarak geniş bir hizmet ağını tek kurumda
tamamlamaya çalışmaktadır. Bu sebeple itfaiye teşkilatının iyileştirilmesi üzerinde
durulan çalışmada itfaiye kurumun geliştirilmesi için dört madde temel alınmıştır.
Bu çalışmada öncelikle genel açıklamalar yapılmış, Osmanlı Döneminden
Cumhuriyet sonrası ve günümüze itfaiye teşkilatının tarihinden bahsedilmiş ve
İstanbul İtfaiyesi ile ilgili gerekli istatiskî ağırlıklı bilgiler verilmiştir.
İkincil olarak İtfaiye teşkilatının iyileştirilmesi ile ilgili olarak belirlenen dört madde
olan itfaiye teşkilatının yönetimsel iyileştirilmesi, gönüllü itfaiyecilik, itfaiye
kurumunun stratejik-hukukî geliştirilebilirliği ve itfaiye teşkilatı eğitim programının
iyileştirilmesi üzerinde durulmuştur. Bu başlıklar temel iyileştirme maddeleri olarak
seçilmiş ve itfaiye teşkilatı konusunda başarılı istatistiklere sahip ülkelerden
örneklemelerle desteklenmiştir.
İtfaiye teşkilatının iyileştirilmesine dair örnek teşkil edecek olan çalışmada yer alan
iyileştirme başlıkları; birbirini destekleyen ve perçinleyen aşamaları barındıran aynı
zamanda ileriye yönelik standardizasyonu sağlamaya yardımcı olacak kapsamları
barındırmaktadır. Bu doğrultuda sonuçlar ve öneriler kısmında bu adımlar uygunluğu
İtfaiye teşkilatının iyileştirilmesinde bu maddelerin önemi vurgulanmıştır.
