Abstract:
Öğretmenler, bireyin kimliğinde yeni nesilleri yetiştiren; topluma yön
veren insanlar olduklarından; çalışmamızda ilkokul ve ortaokul öğretmen ve
yöneticilerinin sahip oldukları epistemolojik inançlar ile karşılaştıkları
problemleri çözme yaklaşımları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Tarama
yönteminin kullanıldığı bu araştırmada, 2012-2013 Eğitim Öğretim yılında
İstanbul Anadolu Yakasında, devlet okullarında görev yapan toplam 300
ilkokul ve ortaokul öğretmen ve yöneticilerine iki adet ölçek ile birlikte
demografik bilgi formu uygulanmıştır.
Verilerin toplanması için uygulanan ölçeklerden biri Shommer’in 1990
yılında, epistemolojik inançları ölçmek için geliştirdiği ve Deniz Deryakulu ile
Şener Büyüköztürk’ün 2002 yılında Türkiye’ye uyarladığı “Epistemolojik İnanç
Ölçeği” (EİÖ); ikincisi Heppner ve Peterson’ın 1982 yılında problem çözme
becerilerini ölçmek için geliştirdikleri ve Şahin, Şahin ve Heppner tarafından
Türkiye’ye uyarlanan “Problem Çözme Envanteri” (PÇE)’dir.
Veriler SPSS15.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. EİÖ
ve PÇE’nin alt ölçekleri arasındaki korelasyona bakılmış; her iki ankete
yönelik betimsel istatistikler, cinsiyete ve görev türlerine göre bağımsız t-testi,
yaş, mesleki deneyim yılı ve branşa göre ANOVA Analizi, epistemolojik
inançların problem çözme becerileri üzerine etkisini belirlemek amacıyla
regresyon analizi yapılmıştır.
Araştırma sonuçları, epistemolojik (bilgibilimsel) inançların problem
çözme becerileri üzerinde anlamlı farklılaşmalara neden olduğunu ortaya
koymaktadır. “Gelişmiş/olgunlaşmış epistemolojik inançlar” ile “problem
çözme becerileri algısı” arasında anlamlı ve pozitif ilişki saptanmış;
epistemolojik inançları gelişmiş/olgunlaşmış bireylerin, problem çözme
becerilerinin de gelişmiş olduğu görülmüştür.
