TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİM POLİTİKALARI VE MEVCUT BAZI SİYASİ PARTİLERİN YEREL YÖNETİM YAKLAŞIMLARI

Abstract

Yerel yönetimler tarafından yürütülen hizmetler, günlük hayatımızın çeşitli yönlerini kapsamaktadır. Bir belde içinde yaşayan veya büyük kentlerde ikamet eden bireyler, merkezi yönetimden önce yerel yönetim kuruluşları ile sürekli temas halindedir. Yerel yönetimler aynı zamanda demokrasi pratiklerinin ve yerel siyasetin geliştiği önemli kuruluşlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda öne çıkan küreselleşme, yerelleşme, iyi yönetişim, hesap verebilirlik ve hizmet kalitesi gibi kavram ve gelişmeler yerel yönetimlerin önemini bir kat daha artırmıştır. Dünyada yaşanan bu gelişmelerle birlikte, ülkemizin AB’ye uyum süreci, toplumsal talepler, kamu yönetiminin iç yetersizlikleri ve modernleşme çabaları, Türkiye’de genel kamu yönetimini olduğu kadar yerel yönetimlerde de yeniden yapılanma sürecinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Kamu yönetim sisteminin yeniden yapılandırılması konusunda gerçekleştirilecek reformların tasarlanarak iktidarlar tarafından hayata geçirilmesi ise siyaset kurumunu ön plana çıkarmaktadır.Yerel yönetimleri yakından ilgilendiren ve Cumhuriyet dönemi boyunca uzun süre yürürlükte kalan birçok yasanın artık toplumsal ihtiyaçların karşılanması konusunda yetersiz kalması değişimleri de beraberinde getirmektedir. Bu çerçevede, 2004 yılında 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, 2005 yılında ise 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu olmak üzere yerel yönetimlerle ilgili temel yasalar yenilenmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. Ülkemizde siyasi partilerin büyük oranda parti programlarına önem verdikleri görülmektedir. Diğer yandan programı bulunmayan partilerden söz etmek mümkün değildir. Seçim dönemleri öncesinde siyasi partiler tarafından hazırlanan seçim beyannameleri de iktidar olunması halinde gerçekleştirilmesi planlanan çalışmaları kapsamaktadır. Ancak siyasi partilerin iktidar olmaları veya parlamentoda muhalefette iken bile, var olan programlarına ya da seçim beyannamelerine bağlı kalmadıkları hatta programlarına aykırı pek çok uygulamaya imza attıkları da görülmektedir. Tezimizin esasını oluşturan yerel yönetimlerle ilgili siyasi partilerin programlarında ve seçim beyannamelerinde kamuoyuna söz verdikleri ve hayata geçirmeyi planladıkları çalışmalar bu bakımdan önem taşımaktadır. Türkiye’de siyasal partilerin yerel yönetim politikaları ve bu politikaların yönetime yansımasını incelemeyi amaçlayan çalışmanın birinci bölümünde siyasal parti ve yerel yönetim kavramlarının üzerinde durulmakta, siyasal parti özellikleri ile yerel yönetim türleriyle ilgili çeşitli tanımlara yer verilmektedir. Cumhuriyet döneminde yerel yönetim yaklaşımlarının incelendiği ikinci bölümde, Türkiye’nin yerel yönetimlerle ilgili geçirdiği dönüşüm ele alınmakta, planlı dönemin getirdiği düzenlemelerle birlikte siyasetin yerel politikalar üzerindeki etkisi irdelenmektedir. Çalışmanın son bölümünde ise 2011 genel seçimleri sonrası TBMM’de grubu bulunan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK PARTİ), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) savundukları yerel yönetim anlayışlarının parti programlarına yansıması ve yerel yönetimler konusunda seçim beyannamelerinde yer verdikleri görüş ve temel hedefleri incelenmiştir.