BANKALARDA OPERASYONEL RİSK YÖNETİMİ VE DENETİMİNİN ETKİNLİĞİ

Abstract

Bankalar, geçmiĢten farklı olarak, günümüzde zaman ve mekan kısıtı olmaksızın ciddi zararlara uğrayabilmektedirler. GloballeĢme,artan rekabet, iç içe giren ve büyüyen piyasalar, her geçen gün sayıları artarak karmaĢıklaĢan ürün ve hizmetler, operasyonel risk kayıplarının etkilerini de geniĢletmiĢtir. bankacılık sektöründe operasyonel risk bazlı dalgalanmalar ve bu dalgalanmalar neticesinde sektörde yaĢanan büyük kayıplar Operasyonel Risk Yönetiminin ve Denetiminin önemini ve güncelliğini arttırmıĢtır.Bu süreçte kurallara dayalı denetim anlayıĢı, yerini risk odaklı denetim anlayıĢına hızlı bir Ģekilde terk etmiĢtir. Operasyonel Risk Yönetimi ve Denetimi, bankacılıkta yeni bir anlayıĢ olarak ortaya çıkmıĢtır.Yetersiz ve hatalı iĢlemler, sistemler ve kiĢilerden veya dıĢ olaylardan kaynaklanan zarar riski olarak tanımlanan operasyonel riskin yönetimindeki en kritik aşama bu risk türünün uygun bir şekilde tanımlanması ve ölçümüdür. Operasyonel riskle ilgili zarar potansiyelinin tahmini ve zararın gerçekleşme olasılığının tespiti güç olduğundan bu risk türünün tamamı sayısallaştırılamamakta ve bu nedenle tam olarak ölçümü de gerçekleştirilememektedir.Organizasyon, iĢ akıĢı teknoloji insan gücü çerçevesinde oluĢabilecek maddi ve itibar kaybına sebebiyet veren,kredi ve piyasa riski dıĢında kalan riskler olarak değerlendirilen, operasyonel risk, Basel Komitesinin 2004 Haziran ayında yayınladığı Basel II düzenlemesi ile birlikte 2007 yılından itibaren,öncelikle G-10 ülkelerinde baĢlanmak üzere bankaların Operasyonel risklerini ölçerek gerekli sermaye karĢılığını ayırmalarını öngörmüĢ ve bu amaçla bankalarda operasyonel risklerin ölçümü üzerine çeĢitli modeller önermiĢtir.Basel Bankacılık Komitesinin, operasyonel risk yönetimi ile ilgili düzenlemeleri baĢta Avrupa olmak üzere, Türkiye‟de de etkisini göstermektedir. Düzenlemelere ayak uydurma ve geliĢmelerden daha fazla yararlanma düĢüncesinden hareketle,operasyonel risk yönetiminde denetimin rolü büyüktür. Bu çerçevede Türkiye‟de BDDK‟nın çalıĢmalarına ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunun düzenlemelerine hızlı adaptasyon süreci önemlidir. Hızlı adaptasyonu sağlayacak olanda operasyonel risk yönetimi ve denetimi çalıĢmalarının arttırılması ve mevcut çalıĢmaların kalitelerinin yükseltilmelerine bağlıdır. Yapılan bu çalıĢma ile ülkemizdeki bankaların operasyonel risk Yönetimi ve Denetimi konusunda yaptıkları çalıĢmalar, bu konudaki eksiklikleri, operasyonel risklerin ölçümü, risklerden kaynaklanan kayıpların bir kayıp veri tabanına kaydedilmesi ve karĢılaĢılan operasyonel riskler gibi hususların incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışma sırasında ülkemizdeki bankaların operasyonel risk yönetimi alanında yaptıkları çalışmaların hangi seviyede olduğunun ortaya konulması amacına yönelik banka çalışanlarının algılarına yönelik anket yönetimi uygulanmış olup; tez konusunun daha iyi kavranılması hedeflenmiştir.