KATMA DEĞER VERGİSİNDE TEVKİFAT MÜESSESESİ

Abstract

Katma değer vergisi esas itibariyle yayılı bir tüketim vergisidir. Ülkemizde KDV uygulamasına 25.10.1984 tarih ve 3065 sayılı kanun ile 01.01.1985 tarihinden itibaren geçilmiĢtir. Katma değer vergisi iĢlemi yapan tarafın iĢleme iliĢkin düzenlediği ve alıcıdan tahsil edeceği faturaya katma değer vergisini de eklemek suretiyle fatura düzenlemesini, bu suretle tahsil ettiği KDV tutarından ise alıĢlarında ödediği KDV tutarını düĢmek suretiyle arada kalan pozitif farkı beyan edip ödemesini öngören bir vergidir. Katma değer vergisinde yer alan vergi güvenlik müesseselerinden biri de tevkifat uygulamasıdır. Ülkemizde uygulanmakta olan katma değer vergisi tevkifatının kaynağını, katma değer vergisi Kanununun 9'uncu maddesi oluĢturmaktadır. Söz konusu hükme göre temel olarak "mükellefin Türkiye içinde ikametgâhı, iĢyeri, kanuni merkezi ve iĢ merkezinin bulunmaması" halinde, alıcı verginin ödenmesinden sorumlu tutulmaktadır. Söz konusu maddede ayrıca "gerekli görülen diğer hallerde" de "vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla" Maliye Bakanlığının iĢleme taraf olanları (alıcıyı) verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahip olduğu belirtilmiĢtir. Maliye Bakanlığı da, vergi alacağını emniyet altına alma amacından hareketle, çıkardığı tebliğlerle değiĢik iĢlemlerde sorumluluk uygulaması öngörmüĢtür. Ülkemizde verginin tamamının alıcı tarafından beyan edilip ödenmesini öngören tam tevkifatın yanı sıra, verginin sadece belirlenen oranının alıcı tarafından beyan edilip ödenmesi olarak tanımlanan kısmi tevkifat da yaygın bir Ģekilde uygulanmaktadır. Bu çalıĢmamızda katma değer vergisi tevkifatına iliĢkin olarak Mayıs 2012 tarihinden itibaren yürürlükte olan ve 37 adet tebliğ veya tebliğ bölümünü yürürlükten kaldıran ve en önemli iddiası, karmaĢık durumda olan söz konusu tevkifat mevzuatını tek metinde toplayan daha sade ve anlaĢılır hale getiren 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ve bu tebliğ üzerinden katma değer vergisinde tevkifat uygulaması değerlendirilmiş, örnek ve muktezalarla ii özellik gösteren hususlar incelenmiĢ, tevkifat uygulamasının kusurları ve sisteme ilişkin çözüm önerilerine yer verilmiştir.