NATIONALISM IN THE BALKANS: GREATER ALBANIA AND THE KOSOVAN-SERBIAN CONFLICT

Abstract

Balkanları kaleme almak, yalnızca Balkan ülkelerinin siyasi yolculuğuyla kalmayıp kendine has göz alıcılığı ile bu devletlerin birinden diğerine farklılıklar gösteren tarihlerini de içine alan oldukça kapsamlı bir çalışma olacaktır. Balkanlarda milliyetçilik, günümüzde de canlılığını sürdüren bir olgu. Gerek siyasi gerekse sosyal, hayatın her alanında üzerimizdeki etkisini hissettiren taze olduğu kadar da eski bir konu. Bilhassa, son dönemde Kosova ve Sırbistan'da cereyan eden olaylar, milliyetçiliğin bölgede oynadığı önemli rolü açıkça ortaya koyuyor. Balkan ülkelerinin bir kısmı arasında süregelen anlaşmazlıklar ve çetin tartışma ve münazaralar göz önüne alındığında, bir Arnavut olarak, milliyetçilik üzerine araştırma ve yazma benim için özel bir yer tutuyor. Bu çalışma, yalnızca Balkan ülkelerindeki milliyetçiliğin arkaplanı ve ilgili tarihsel yaklaşımlarla yetinmeyip aynı zamanda Arnavut Meselesi'ni de kapsamaktadır. Milliyetçilik ilk kez Balkanlar'da ortaya çıkmamış olmakla birlikte orada, kimi kez de yabancı güçlerin gözetim ve teşvikiyle gelişmesine elverişli, verimli bir zemine kavuştu. Bu çalışma, Balkanlar'da milliyetçiliğin üstlendiği önemli rolü ve Büyük Güçler'in nüfuz ve tesirlerini incelemektedir. Büyük Arnavutluk Savı'nın bir kez daha gündeme gelmesi ve Kosova-Sırp çatışması, bu çalışmanın en başlıca iki cephesini teşkil etmekte. Argümanların çoğu kez yanlı ve öznel olduğu, muhtelif inceleme ve araştırmaların her iki tarafça da gerçekleştirilmiş olduğu görülüyor. Bu tez, tarihi delillere dayanmak suretiyle, Arnavut Meselesi ve Kosova-Sırp çatışması sorularına tarafsız bir cevap sunma gayretindedir. Günümüz olaylarının siyaset, tarih ve jeopolitik mülahazalarına dayalı argümanlar getirmeyi hedeflemektedir. Ayrıca, hikayenin her iki tarafını da göz önüne almak suretiyle uzlaşı ihtimalini sorgulamaya çalışmaktadır. Çatışma, savaş ve tarih sürecinde göze çarpan pek çok kargaşanın sebebi olduğu düşünüldüğünde, ideolojik kimliğiyle milliyetçilik insan yaşamının hemen her alanında etkili olmaya devam ediyor. Konuyu aslında önemli olduğu kadar ilginç kılan da bu. Günlük devlet işleyişine uyarlanması ölçüsünde ülkelerin gelecekleri de birbiriyle bağlantılı. Eksik ya da fazla olduğu durumlara bağlı olarak, milliyetçiliğin kendine özgü avantaj ve dezavantajları olması mümkün görünse de Balkanlar için bir felaket olduğu ortaya çıkıyor.