12 YILLIK ZORUNLU EĞİTİMİN (4+4+4) VELİ-ÖĞRETMEN BAKIŞ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Her bilim dalının katkısından beslenen, toplumsal yaşamın ve devletin vazgeçilmez bir paradigması olan eğitim insanlık tarihi kadar eskidir. Her toplumun kendi özüne uygun aynı zamanda evrensel değerleri de barındıran bir eğitim sistemi bulunmaktadır. Bireylerin ortalama eğitim süresini yükseltmek, yetileri doğrultusunda eğitim sistemi içerisinde yönlendirmeyi mümkün kılmak amacıyla zorunlu eğitim uygulamaları her toplumda görülmektedir. Araştırma ile kamuoyunda 4+4+4 olarak bilinen 12 yıllık zorunlu eğitim uygulamasının veli ve öğretmen gözüyle değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 12 yıllık zorunlu eğitim uygulanmasında yaşanan sıkıntılar, 60-72 aylık çocukların gelişim düzeylerine bağlı olarak oluşan olumsuzluklar, kalabalık sınıf mevcutlarının eğitim kalitesini düşürdüğü varsayımları, seçmeli dersler ve eğitim süresine ait durum veli ve öğretmenlere yönelik hazırlanan ölçekten elde edilen bulgular çerçevesinde irdelenmiştir. Örneklem olarak seçilen 50 öğretmen ve 344 velinin 12 yıllık zorunlu eğitime ait görüşlerinden elde edilen bulgular neticesinde: Veliler 8 yıllık zorunlu eğitim modelini daha çok benimsemektedir. 4+4+4 uygulaması veli ve öğretmen tarafından daha iyi bir model olarak kabul görmemektedir. 4+4+4 uygulaması aceleye getirilmiş, hazırlık aşaması iyi planlanmamasından kaynaklanan sorunları da beraberinde getirmiştir. Yeni eğitim modelinde seçmeli ders ve ders seçimlerine ilişkin uygulamalar veliler tarafından takdir edilirken, öğretmenler tarafından günlük ders saatlerinin fazlalığı ve seçmeli derslerle ilgili velilerin yeterince bilgilendirilmemesine bağlı sorunlar yaşandığı düşünülmektedir. 4+4+4 eğitim uygulamasını veliler eğitimdeki demokratikleşme hareketi olarak görmekte ve eğitim sistemimizi daha esnek bir yapıya kavuşturacak bir uygulama olarak değerlendirmekte iken öğretmenler eğitim kalitesinin düştüğünü ve disiplin sorunlarında artış olduğunu düşünmektedir. Hem öğretmen hem de veliler ilkokula başlama yaşının 60-66 aya çekilmesine ve yaş gruplarının oluşturulmasına sıcak bakmazken, okula başlama yaşının indirilmesinin sınıfların kalabalık olmasına neden olduğu görüşünde birleştikleri görülmüştür. Veli ve öğretmenler eğitim sisteminin 4+4+4 olarak kademelendirilmesi uygulamasını dolayısıyla ilkokulun 4 yıl, ortaokulun dört yıl, ortaöğretimin 4 yıl süreden oluşmasına orta düzeyde bir katılım göstermişlerdir. Ortaöğretime geçiş sistemi kapsamında çocukların küçük yaşlardan itibaren merkezi sınavlarla karşılaşması, bu yaş çocukları için zorlayıcı bir durum teşkil etmektedir. Öğretmen ve veliler bu yaşta öğrencilerin sınav yarışına sokulduklarına yüksek düzeyde katılmışlardır. Öğrenci sayısının fazla olduğu Türkiye’de, çağdaş ülkelerde örneğini gördüğümüz yönlendirme süreçlerinin eksikliği, toplumun sosyo-ekonomik yapısının heterojen olması, coğrafi, kültürel şartlar gibi etkenlere bağlı olarak eğitim kademelerinde özellikle ortaöğretime geçişte sorunlar oluşturmaktadır. Ortaöğretime yerleştirmede yapılan merkezi sınavlarla seçme ve yerleştirme işleminin uzun yıllar daha uygulanacağı düşünülmektedir. Eğitim sisteminin yeni yapılanma ile demokratikleştiği ve esnek bir yapıya büründüğü düşüncesine veliler orta düzeyde bir katılım sergilerken, öğretmenlerin bu fikre az düzeyde katıldığı görülmüştür. Zorunlu eğitim uygulamasının toplumda bir eğitim hareketi olarak algılanmasında sorunlar yaşanmaktadır. Buna bağlı olarak veli ve öğretmenlerin zorunlu eğitime bakışlarında farklılıklar oluşmakta bu da eğitim ortamlarına zaman zaman sorun olarak geri dönmektedir. Araştırma ile elde edilen bulgular doğrultusunda, okulların fiziksel yapılarında iyileştirmeler yapılması, derslik sayılarının artırılması, taşımalı eğitim uygulamalarının devam ettirilerek zorunlu eğitim kapsamında köy ve mezralarda oturan öğrencilerin eğitim sistemi içinde tutulması, seçmeli derslerin veli-öğrenci tarafından seçilmesinin sağlanması, 4+4+4 eğitim modeli hakkında kamuoyu ve eğitimcilerin çekincelerinin giderilmesi amacıyla bilgilendirmelerin yapılması, eğitimcilerin hizmet içi eğitim faaliyetleri ile desteklenmesi eğitim modelinden beklenen yarar açısından önemlidir.