ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BENLİK SAYGISI ÜZERİNDE ÖĞRETMEN VE EBEVEYN TUTUMLARININ YORDAYICI ETKİLERİ

Abstract

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin benlik saygısı üzerinde öğretmen ve ebeveyn tutumlarının yordayıcı etkisini tespit edebilmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmanın tarama modelinde yürütülmesi planlanmıştır. Araştırmanın evreni, 2022-2023 eğitim ve öğretim yılında İstanbul ili Bahçelievler, Bakırköy ve Fatih ilçelerindeki ortaokullarda öğrenim gören öğrencilerden meydana gelirken örneklem grubu ise evren içinden rastlantısal olarak seçilen ve bu çalışmaya katılmak için gönüllü olan 440 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Ortaokul öğrencilerinin benlik saygısı ile öğretmen ve ebeveyn tutumlarına dair veriler, SPSS-25 programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonunda, benlik saygısının otoriter öğretmen tutumu ve denetleme/kontrol ebeveyn tutumuyla negatif yönlü; kabul/ilgi ve psikolojik özerklik ebeveyn tutumuyla ise de pozitif yönlü anlamlı ilişkisi bulunmuştur. Ancak benlik saygısının demokratik öğretmen tutumuyla arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ayrıca, otoriter öğretmen tutumuyla kabul/ilgi, psikolojik özerklik ve denetleme/kontrol ebeveyn tutumlarının benlik saygısı üzerinde yordayıcı etkisi olduğu belirlenirken demokratik öğretmen tutumunun benlik saygısına ait davranış ve zihinsel boyutları üzerinde yordayıcı etkisi bulunmuştur. Ek olarak, ortaokul öğrencilerinin benlik saygısında cinsiyet, ekonomik düzey ve anne eğitim durumuna göre anlamlı sonuçlar elde edilirken sınıf düzeyi, baba eğitim durumu ve yaşanılan kişilere göre anlamlı sonuçlar bulunamamıştır.