Abstract:
Ġçinde yaĢamıĢ olduğumuz gösteri ve tüketim toplumunda kiĢiye haz ve
zevk verecek malların tüketilmesi, bunların gösteri ve statü sembolüne dönüĢmesi
kaçınılmaz bir durumdur. Bu tüketim ve gösteriye dönüĢen mallar arasında ise süs
ve ziynet eĢyaları gelmektedir. Özellikle altın, pırlanta, mücevher gibi kıymetli
eĢyaların tüketilmesi ve günlük yaĢamda çeĢitli amaçlar için kullanılması toplum
içerisinde sık rastlanılan bir durumdur. Bu kıymetli takıların kullanım amacı ise
toplumdan topluma bölgeden gölgeye bireyden bireye göre farklılık
göstermektedir. Bu doğrultuda bu çalıĢmada bir ziynet eĢyası olan altının toplum
ve birey tarafından kabul görmesinin nedenleri, cinsiyete göre bireylerin altına
yönelmesinin nedenleri, süslenmenin kadın üzerindeki etkileri, erkeklerin
eĢlerine/partnerlerine pahalı eĢyalar alma sebepleri ve dinlerin takı ve altın
kullanımına iliĢkin bakıĢ açıları ele alınmaktadır. ÇalıĢmanın amacı ise bireylerin
altın ve takıya olan ilgilerinin altında yatan nedenlerin neler olduğunu sosyolojik
düzlemde tespit etmektedir. Bu amaçla, nitel araĢtırma yöntemine ait mülakat
formu tekniği kullanılarak, altın kullanımının statü sembolü olduğu Doğu
Anadolu’da bulunan Siirt ilinde ikamet eden ve bir kuyumcuya altın, takı ve
mücevher almaya gelen 15’i kadın 15’i erkek olmak üzeri toplam 30 kiĢi ile
derinlemesine mülakat yapılmıĢtır. ÇalıĢmanın sonucunda kadınların süs ve
ziynet eĢyalarına olan ilgisinin nedenlerinin gösteriĢ, ilgi görme, süslenme, dikkat
çekme, topluma ayak uydurma ve güzel gözükme faktörlerinden kaynaklandığı
tespit edilmiĢtir. Erkeklerin ise daha çok yatırım yapma ve geleceği düĢünme
amacıyla altına yöneldiği dini yasak sebebi ile kullanmak ya da takmak için altın
almadığı görülmüĢtür. Bunun yanı sıra altının günümüz toplumunda yerini ve
önemini koruduğu, süs, ziynet ve gösteriĢ amacıyla kullanıldığı, bu tarz
hediyelerin kadınlara verilen değerin bir göstergesi olduğu ve dini nikahlarda
Mehir olarak kadınlar tarafından tercih edildiği sonuçlarına ulaşılmıştır
